بررسی مقایسه‌ای عملکرد تحصیلی دانشجویان سهمیه‌های ایثارگری و سهمیه مناطق در دوره‌های روزانه دانشگاه‌های دولتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشگاه سوره

2 استادیار دانشگاه شهید بهشتی

3 استادیار دانشگاه تهران

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی و مقایسه عملکرد تحصیلی دانشجویان سهمیه‌های ایثارگری (رزمندگان، جهادگران، آزادگان، جانبازان و فرزندان شهدا) با دانشجویان سهمیه مناطق سه‌گانه در دوره‌های روزانه دانشگاه‌های دولتی بود. برای بررسی این موضوع، تعداد 800 نفر دانشجوی سهمیه‌ای و 800 نفر دانشجوی سهمیه‌های مناطق، ورودی سال‌های 79، 80 و 81 با روش نمونه‌گیری طبقه‌ای از 13 دانشگاه کشور انتخاب شدند. سپس با توزیع برگه‌های ازپیش تنظیم شده اطلاعات مربوط به وضعیت تحصیلی آنها از ادارات آموزش دانشگاه جمع‌آوری شد. آنگاه عملکرد تحصیلی دوگروه دانشجو با درنظر گرفتن شاخص‌های متوسط واحدهای گذرانده در هرنیمسال، نسبت نیمسال‌های مشروطی به ثبت‌نامی، میانگین معدل نیمسال‌های تحصیلی و نسبت تعداد فارغ‌التحصیلان مقایسه شد. یافته‌های پژوهش مبیّن آن است که دانشجویان استفاده‌کننده از سهمیه‌های ایثارگری در تمامی شاخص‌های مذکور به طور معنی‌دار با دانشجویان سهمیه مناطق متفاوت بوده و این تفاوت به نفع دانشجویان سهمیه مناطق ارزیابی می‌شود. تفاوت نسبتاّ زیاد درمیزان مشروطی دانشجویان سهمیه‌های ایثارگری (2/23 درصد از نیمسال‌هایی که دانشجو ثبت‌نام کرده است) در مقایسه با دانشجویان مناطق (8/6 درصد) یکی از مهم‌ترین یافته‌های این نوشتار است. نکته مثبت در خصوص دانشجویان شاهد و ایثارگر، کم شدن فاصله آنها با سایر دانشجویان در نیمسال‌های پایانی است؛ به طوری ‌که تفاوت معدل ترم تحصیلی در دو گروه دانشجو از 12/2 نمره در ترم اول به 01/1 نمره در ترم هشتم کاهش یافته است. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Comparative Study between the Educational Performance of the Isargari (Sacrifice) and Regional Quota Students in Daily Courses of State Universities

نویسندگان [English]

  • Javad Sadeghi Jafari 1
  • Mohammad Roshan 2
  • Hamed Shakoori Ganjavi 3
1
2
3
چکیده [English]

The object of this research study was to examine the differences between educational performances of Isargari (sacrifice) quotas [i.e., Razmandegan (warriors), Jihadgaran (combatants), Azadegan (freed prisoners of war), Janbazan (sacrificing persons), and Shahed students (martyrs’ children)], and quota students from the tripartite regions. To achieve this end, 800 quota students and 800 regional quota students admitted in 2000, 2001 and 2002 were selected out of 13 universities of the state using a stratified sampling method. Afterward, by distributing some preset sheets, information on their educational status was collected from education departments of their universities. Average credit units passed in each semester, ratio of conditional semesters to registered ones, mean of semester averages, and ratio of the number of graduates were indexes based on which the educational performances of the two groups were compared. It was realized that Isargari quota students differed significantly in all the above-mentioned indexes from students in regional quotas and these differences were to the advantage of regional quota students. A relatively significant difference observed between the number of conditional semesters of Isargari quota students (%23.2 of semesters in which the students have registered) and a regional student (%6.8) is one of the most important findings of the present study. The positive point regarding Shahed and Isargari students is their decreased difference with other students in final semesters; that is, the difference between average scores of semesters between the two groups of students was reduced from 2.12 marks in the first semester to 1.01 marks in the eighth.
The scope of the population, the inclusion of all the educational departments (except the medical sciences department), and a one by one comparison between the quota students and students from the three regions are the special features of this research study as opposed to the previous ones.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Educational performance
  • Isargari Quotas
  • Regional Quotas
  • Educational Performance Indexs
اداره کل آموزش عالی بنیاد شهید (1382). نگاهی به آمار و وضعیت علمی داوطلبان شاهد آزمون سراسری سال 1381. تهران: بنیاد شهید و امور ایثارگران.
دانشگاه تهران، دانشکده علوم اجتماعی، جهاد دانشگاهی (1368). بررسی علل و عوامل موثر بر وضعیت تحصیلی دانشجویان سهمیه شاهد. تهران: ستاد اجرایی امور دانشگاهی فرزندان شاهد.
درتاج، فریبرز و موسوی پور، نعمت‌اله (1384). ارزشیابی عملکرد تحصیلی دانشجویان سهمیه­ و آزاد رشته‌های علوم انسانی. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، سال یازدهم، شماره سوم و چهارم، 101- 78.
ستاد شاهد وزارت بهداشت و آموزش پزشکی (1380). ارزیابی و مقایسه وضعیت تحصیلی دانشجویان شاهد و مناطق گروه پزشکی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.
شریفیان، اکبر (1380). عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان دانشگاه شاهد. فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 15 و 16، صفحات، 229- 199.
صادقی جعفری، جواد (1380). مجموعه قوانین- مقررات و آئین نامه‌های دانشجویی. چاپ دوم، تهران: اداره کل آموزش عالی بنیاد شهید انقلاب اسلامی.
موسوی، رقیه (1379). بررسی عوامل مشروطی دانشجویان شاهد و سهمیه مناطق و مقایسه عوامل مورد مطالعه بین دانشجویان مشروطی و غیر مشروطی. تهران: دانشگاه شاهد.
موسوی، سیدخسرو (1380). بررسی عملکرد طرح شاهد در بخش آموزش عالی (نحوه دستیابی به هدف‌ها) معاونت فرهنگی بنیاد شهید.
یمنی‌دوزی سرخابی، محمد (1380). درآمدی به بررسی عملکرد سیستم‌های دانشگاهی. تهران: مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.