ارائه الگوی شایستگی‌های حرفه‌ای مدیران گروه‌های آموزشی دانشگاه تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری رشته مدیریت آموزشی، دانشکده مدیریت، دانشگاه خوارزمی تهران

3 کارشناسی ارشد رشته مدیریت آموزشی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران

4 کارشناسی ارشد رشته برنامه‌ریزی آموزشی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی شایستگی‌های حرفه‌ای مدیران گروه‌های آموزشی دانشگاه تهران انجام شد. این تحقیق برحسب هدف، کاربردی و بر اساس شیوه گردآوری داده‌ها، کمی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری شامل همه مدیران گروه‌های آموزشی دانشگاه تهران در سال تحصیلی 94-93 به تعداد 167 نفر بودند. نمونه به‌صورت سرشمار انتخاب شد و درنهایت 93 پرسشنامه تکمیل شد. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه محقق‌ساخته بود. برای به دست آوردن روایی این پرسشنامه علاوه ‌بر روایی محتوایی، روایی سازه نیز با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی مرتبه اول به دست آمد. همچنین، پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 93/0 محاسبه شد. برای تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها از روش‌های آمار توصیفی و آمار استنباطی شامل تحلیل عاملی تأییدی مرتبه اول و آزمون فریدمن استفاده شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مدل برازش شده پژوهش شامل 12 مؤلفه (برنامه‌ریزی، سازمان‌دهی، مدیریت منابع انسانی، ارتباطات، رهبری، تصمیم‌گیری، کار گروهی، نظارت، فناوری اطلاعات و ارتباطات، اخلاق حرفه‌ای، علمی و روان‌شناختی) است. همچنین بیشترین اولویت به‌ترتیب مربوط به شایستگی‌های تصمیم‌گیری، ارتباطات و رهبری و کمترین اولویت مربوط به مؤلفه شایستگی روان‌شناختی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Designing a Professional Competencies Model for Educational Departments’ Heads in University of Tehran

نویسندگان [English]

  • Javad Pourkarimi 1
  • Mohammad Farzaneh 2
  • Mehdi Azizi 3
  • Elham Kordi 4
1
2
3
4
چکیده [English]

Abstract: The aim of this study is to provide a model of an educational departments’ heads professional competence at Tehran University. Research methods are practical and in terms of data gathering, they are quantitative. The study sample included all educational departments’ heads of Tehran University, which consists of 167 departments’ heads who responded to 93 questionnaires. For data gathering, (self-made) questionnaires were used. Reliability was evaluated using Cronbach's alpha coefficient standing at 93%. For data analysis, descriptive statistics and inferential statistics and Friedman test was used confirmatory factor analysis first. The results indicate that the model consisted of 12 components (planning, organization, human resource management, communication, leadership, decision making, teamwork, monitoring, information and communication technology, and professional ethics, scientific and psychological). Results also showed that the greatest competence of educational departments’ heads is related to decision-making, communication and leadership, and the least competence is related to some aspect such as psychological competence.

کلیدواژه‌ها [English]

  • model
  • Professional competence
  • departments’ heads
  • Tehran University
منابع
اربابی سرجو، عزیزالله (1390). تحلیل مقایسه­ای ارزیابی شایستگی مدیران گروه‌های آموزش دانشگاه سیستان و دانشگاه علوم پزشکی زاهدان بر اساس الگوی 360 درجه. رساله دکتری دانشکده روان‌شناسی و علوم ‌تربیتی دانشگاه اصفهان.
آهنگر، نرگس و طبرسا، غلامعلی (1387). توانمندسازی کارکنان: محتوا، ماهیت، روش‌ها و کارکردها. چشم‌انداز مدیریت، 7 (29)، 51 – 68.
بردبار، غلامرضا و شاکری، فاطمه (1390). تحلیلی بر شایسته‌گزینی مدیران گروه‌های آموزشی یزد. مدیریت تولید و عملیات، 2 (2)، 101 -119.
بهرنگی، محمدرضا (1381). مدیریت آموزشی و آموزشگاهی. تهران: کمال تربیت.
جهانیان، رمضان (1389). صلاحیت­های موردنیاز مدیران آموزشی. تحقیقات مدیریت آموزشی، 3، 121-141.
شعبانی، زهرا (1383). بررسی تطبیقی برنامه تربیت معلم ایران و چند کشور جهان. فصلنامه تعلیم و تربیت، 20 (3)، 121-160.
شمس مورکانی، غلامرضا؛ خراسانی، اباصلت و عباسی کسانی، حامد (1393). تدوین مؤلفه‌های شایستگی مدیران گروه‌های آموزشی: مطالعۀ کیفی. دوفصلنامه مدیریت بر آموزش سازمان‌ها، 3 (2)، 37 -64.
عابدی، اکرم (1390). بررسی شایستگی­های حرفه­ای مدیران گروه­های آموزشی از دیدگاه اساتید و مدیران گروه­های آموزشی دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشکده روان‌شناسی و علوم ‌تربیتی دانشگاه آزاد تهران مرکز.
عابدیان اول، اکرم (1390). طراحی مدل شایستگی مدیران گروه­های آموزشی دانشگاه فردوسی مشهد. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشکده روان‌شناسی و علوم‌ تربیتی دانشگاه مشهد.
عباسی کسانی، حامد (1393). تدوین مؤلفههای شایستگی مدیران گروه‌های آموزشی و ارزیابی شایستگی مدیران گروه‌های آموزشی دانشگاه شهید بهشتی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشکده روان‌شناسی و علوم‌ تربیتی دانشگاه شهید بهشتی.
کاظمی، بابک (1380). مدیریت امور کارکنان. تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی.
لبادی، زهرا (1386). بررسی صلاحیت‌های مدیران آموزش عالی با عنایت به شاخص‌های بین‌المللی و ارائه چارچوب ادراکی مناسب. رساله دکتری مدیریت آموزشی، دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات تهران.
محمودی، امیرحسین؛ عابدی، اکرم و حیدری، یونس (1391). بررسی شایستگی‌های حرفه‌ای مدیران گروه‌های آموزشی. مجله فرایند مدیریت و توسعه، 25 (1)، 69-92.
میرسپاسی، ناصر (1390). مدیریت استراتژیک منابع انسانی و روابط کار. تهران: انتشارات میر.
میرکمالی، سید محمد (1383). رهبری و مدیریت آموزشی. تهران: یسطرون.
نورجهان، خضری؛ طاهری، عبدالمحمد و جمال‌زاده، محمد (1394). مقایسه عملکرد مدیران گروه‌های آموزشی دانشگاه از نظر مهارت‌های سه‌گانه مدیریتی. فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 6 (22): 185-208.
نورشاهی، نسرین (1387). شایستگی­های لازم برای ریاست دانشگاه و میزان اهمیت نسبی آنها از نظر متخصصان آموزش عالی. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 14 (2)، 27-48.
نوه‌ابراهیم، عبدالرحیم و کریمی، وجیهه (1385). بررسی رابطه مهارت‌های سه‌گانه مدیران گروهای آموزش با کیفیت آموزش، فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 12 (1)، 61-78.
 
Ahadzie, D. K.; Proverbs, D. G.; Olomolaiye, P. O. & Ankrah, N. A. (2009). Competencies required by project managers for housing construction in Ghana: Implications for CPD agenda. Engineering, Construction and Architectural Management, 16 (4), 353-375.
Bartram, D. (2005). The Great Eight competencies: a criterion-centric approach to validation. The Journal of applied psychology,90 (6), 1185-1203.
Bissett, R. L. (2009). An Assessment of the Research Chefs Associations Core Competencies for Practicing Culinologists. Dissertation for degree Master of Science, The College of Health and Human Services of Ohio University.
Bourgault, J.; Charih, M.; Maltais, D. & Rouillard, L. (2006). Hypotheses concerning the prevalence of competencies among government executives, according to three organizational variables. Public personnel management, 35 (2), 89-119.
Boyatzis, R. E. (2009). Competencies as a behavioral approach to emotional intelligence. Journal of Management Development, 28 (9), 749-770.
Brown, R. B. (1993). Meta-competence: A recipe for reframing the competence debate. Personnel Review, 22 (6), 25-36.‏
Cochran, G. R. (2009). Ohio State University Extension competency study: Developing a competency model for a 21st century Extension organization, Doctoral dissertation, The Ohio State University.‏
Dubois, D. & Rothwell, W. (2004). Competency-Based Human Resource Management: Discover a New System for Unleashing the Productive Power of Exemplary Performers. Nicholas Brealey Publishing.‏
Erasmus, B.; Loedolff, V. P. & Hammann, M. F. (2010). Competencies for Human Resource Development Practitioners. International Business & Economics Research Journal, 9 (8), 113-126.
Martin, J. S. & Marion, R. (2005). Higher education leadership roles in knowledge processing. The Learning Organization, 12 (2), 140-151.
Moreno, J. M. (2007). Do the initial and the continuous teachers’ professional development sufficiently prepare teachers to understand and cope with the complexities of today and tomorrow’s education? Journal of Educational Change, 8 (2), 169-173.‏
Nwokah, N. G. & Ahiauzu, A. I. (2008). Managerial competency and marketing effectiveness in corporate organization Nigeria. Journal of Management Development, 27 (8), 858 – 878.
Robinson, M. A.; Sparrow, P. R.; Clegg, C. & Birdi, K. (2007). Forecasting future competency requirements: a three-phase methodology. Personnel Review, 36 (1), 65-90.
Rowley, D. J. & Sherman, H. (2003). The special challenges of academic leadership. Management Decision, 41 (10), 1058-1063.
Sienkiewicz, L. (2014). Competency-based Human Resources Management: The Lifelong Learning Perspective. Warszawa: Educational Research Institute.
Spendlove, M. (2007). Competencies for effective leadership in higher education. International Journal of Educational Management, 21 (5), 407-417.
Walkowiak, R. (2007). Zarządzanie zasobami ludzkimi. Kompetencje, nowe trendy, efektywność. Torun: Dom Organizatora.
Woodruffe, Ch. (2003). Ośrodki oceny i rozwoju. Narzędzia analizy i doskonalenia kompetencji pracowników. Kraków: Oficyna Ekonomiczna, Dom Wydawniczy ABC.
Young, M. & Dulewicz, V. (2005). A model of command, leadership and management competency in the British Royal Navy. Leadership & Organization Development Journal, 26 (3), 228-241.‏