بررسی تطبیقی ارزیابی کیفیت تدریس در آموزش عالی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری مدیریت آموزش عالی دانشگاه خوارزمی

چکیده

 امروزه آموزش عالی ایران با مسائل و چالش‌هایی در سطح جهانی و ملی، روبرو است. چنانچه کیفیت مؤلفه‌های دانشگاه مد نظر قرار نگیرد، موجب اتلاف منابع می‌‌شود. کیفیت تدریس استادان در آموزش عالی نیز از ملاک‌هایی است که در ارزیابی کیفیت فرآیندها می‌تواند مورد توجه قرار گیرد. کیفیت آموزش و تدریس می‌تواند آثار ارزشمندی را به جای گذارد و ارزش و شایستگی‌های نیروی انسانی را بالا ببرد. این پژوهش با روش بررسی تطبیقی انجام شده است و در آن روند ارزیابی کیفیت تدریس در ایران و شش کشور (فرانسه، آمریکا، انگلستان، استرالیا، هند و ژاپن) مورد بررسی قرار گرفته است. روش نمونه‌گیری کشورها در این پژوهش بر اساس انتخاب راهبردی نمونه‌ها و با شیوه نمونه‌گیری هدف‌مند انجام شده است. نتایج حاکی از آن است که در بسیاری از کشورهای مورد مقایسه، ارزیابی از کیفیت تدریس استادان توسط منابع و گروه‌های داخلی و خارجی گوناگون انجام می‌شود و نیز مؤلفه‌های زیادی را در بردارد. درحالی ‌که در ایران، ارزیابی کیفیت تدریس استادان بیشتر از سوی دانشجویان انجام می‌گیرد. درنهایت برای بهبود ارزیابی کیفیت تدریس در آموزش عالی ایران پیشنهاد‌هایی ارائه شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of Teaching Quality through Comparative Study in Higher Education

نویسنده [English]

  • Atiye Seyedreza
چکیده [English]

Abstract: Nowadays, Iranian higher education is facing national and global issues and challenges. Not considering the quality of university components, it causes resources wasting. The quality of teaching in higher education is one of the criteria that can be paid attention in assessing the quality of processes. The quality of education and teaching can leave valuable effects and enhance the values and merits of human resource. This research is conducted by comparative study and the quality of teaching is examined in Iran and 6 countries (France, the US, the UK, Australia, India and Japan). Sampling method of these countries is based on strategically sampling and conducted by purposive sampling method. The results indicate that in most of the compared countries, the assessment of the quality of teaching is done by various internal and external sources and groups and includes more components. While in Iran, assessing the quality of teaching is mostly done by students. Finally, to improve the quality of teaching in Iranian higher education, some recommendations are presented.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Higher Education
  • challenge
  • comparative study
  • Teaching quality evaluation
منابع
ابوالقاسمی، محمود (1387).کنترل کیفیت و انعطاف‌پذیری در آموزش عالی انگلستان. مجلس و راهبرد، 59، 57 – 72.
بازرگان، عباس (1380).ارزشیابی آموزشی. تهران: سمت.
بازرگان، عباس و حاتمی، داود (1377). آغازی بر ارزیابی کیفیت در آموزش عالی ایران: چالش‌ها و چشم‌اندازها. پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی. 6 (15 و 16)، 125 – 138.
پاک‌مهر، حمیده؛ جعفری ثانی، حسین؛ سعیدی رضوانی، محمود و کارشکی، حسین (1391).نقش کیفیت تدریس اساتید و مؤلفه‌های آن در توسعه تفکر انتقادی دانشجویان. مطالعات روان‌شناسی تربیتی، 16، 17 – 38.
جعفری، پریوش؛ قورچیان، نادرقلی؛ بهبودیان، جواد و شهیدی، نیما (1391). ارائه الگویی ساختاری برای رابطه خود کارآمدی شایستگی‌ها و تعهد سازمانی اعضای هیئت علمی با کیفیت تدریس آنها. پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی. 18 (64)، 61 – 82.
خیر، محمد (1380).ارزشیابی تدریس اثربخش در آموزش عالی با تأکید بر ارزشیابی دانشجویی. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 7، 93 – 114.
ذوالفقار، محسن و مهرمحمدی، محمود (1383).ارزیابی دانشجویان از کیفیت تدریس اعضای هیئت علمی رشته‌های علوم انسانی دانشگاه‌های شهر تهران. دانشور رفتار، 6، 17 – 28.
شعبانی ورکی، بختیار و حسین قلی‌زاده، رضوان (1385).بررسی کیفیت تدریس در دانشگاه. پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی. 39، 1 – 22.
صفری، ثنا (1389).نقش منابع اطلاعات گوناگون در ارزیابی آموزشی اعضای هیئت علمی. پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 16 (55)، 69 - 86.
طالع‌پسند، سیاوش (1388).رواسازی نسخه ایرانی پرسشنامه ارزشیابی دانشجویان از کیفیت تدریس. علوم رفتاری، 3 (2)، 127 – 134.
قاضی‌طباطبایی، محمود و یوسفی افراشته، مجید (1391).تحلیل روابط پاره‌ای از متغیرهای مرتبط با ارزشیابی تدریس توسط دانشجویان کاربردی از روش معادلات ساختاری. پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 18 (64)، 83 – 108.
محسن‌پور، بهرام (1389). آموزش و پرورش تطبیقی. تهران: سمت.
 
محمدی، رضا و دیگران (1384).ارزشیابی کیفیت در آموزش عالی: مفاهیم، اصول، روش‌ها. تهران: انتشارات سازمان سنجش آموزش کشور.
محمدی، رضا (1394).راهنمای عملی انجام ارزیابی درونی در نظام آموزش عالی ایران: تجارب ملی و بین‌المللی. تهران: انتشارات سازمان سنجش آموزش کشور.
معروفی، یحیی؛ کیامنش، علیرضا؛ مهرمحمدی، محمود و علی‌عسکری، مجید (1386).ارزشیابی کیفیت تدریس در آموزش عالی: بررسی برخی دیدگاه‌ها. مطالعات برنامه درسی، 5، 81 – 112.
میشل مارتین و آنتونی استلا (1392). تضمین بیرونی کیفیت در آموزش عالی؛ ترجمه رضا محمدی. تهران: انتشارات سازمان سنجش و آموزش کشور.
نصر اصفهانی، احمدرضا (1383).ارزشیابی دانشجویی. دایره‌المعارف آموزش عالی، جلد اول. تهران: بنیاد دانشنامه‌نگاری ایران.
 
Dominique, Sluijsmans & Prins, Frans (2006). A conceptual framework for integrating peer assessment in teacher education. Studies in Educational Evaluation, 32, 6-22.
Durisova, Maria; Kucharčíková, Alzbeta & Tokarčíková, Emese (2015).Assessment of higher education teaching outcomes (quality of higher education). Social and Behavioral Sciences, 174, 2497 – 2502.
Ghonji, M.; Khoshnodifar, Z; Hosseini, S. M. & Mazloumzadeh, S. M. (2013). Analysis of the some effective teaching quality factors within faculty members of agricultural and natural resources colleges in Tehran University. Journal of the Saudi Society of Agricultural Sciences, 14 (2), 109 – 115.
Huber, Elaine & Harvey, Marina (2013).Time to participate: Lessons from the literature for learning and teaching project evaluation in higher education. Studies in Educational Evaluation, 39 (4), 230 – 249.
Javier, Vidal & Camino, Ferreira (2013).The state of evaluation in the Spanish university context. Spain
Mochizuki, Taro & Satoshi, Ogihara (2002).Teaching quality evaluation for better in house staffing at the higher education level. Conference on trends in the management of human resources in higher education, Osaka Japan.
Moyra, Keane (2015). Responsibility for Learning: An Inclusive Approach to Learning and Teaching Evaluation in Higher Education. Social and Behavioral Sciences, 167, 28 – 37.
Omar Hassna, Lina & Syed, Raza (2013). An assessment of the relationship between the faculty performance in teaching scholarly endeavor and service at Qatar University. Research in Higher Education Journal.
Puscas, Monica (2015). Teacher assessment: The gap between formal regulations، organizational objectives and students’ expectations. Social and Behavioral Sciences, 197, 354 – 360.
Henard, Fabrice (2009). Learning our lessons: Review of quality teaching in higher education, OECD.
Tamani, Soumia; Talbi, Mohamed & Radid, Mohamed (2015). Evaluation of the Trainings in Higher Education: Case of the Faculty of Science Ben M’Sik. Social and Behavorial Sciences, 191, 1038 – 1042.
Yarmohammadian, Mohammad Hossein; Mozaffary, Mina & Saghaeiannejad Esfahani, Sekineh (2011).Evaluation of quality of education in higher education based on Academic quality improvement program model. Social and Behavioral Sciences, 15, 2917 – 2922.