نقش عوامل استقلال دانشگاهی در رتبه‌بندی دانشگاه‌های اروپایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری برنامه‌ریزی توسعه آموزش عالی دانشگاه کردستان

چکیده

 در پژوهش کنونی، رابطه عوامل استقلال دانشگاهی و رتبه­بندی دانشگاه‌های اروپایی بررسی شده است. این پژوهش مبتنی بر روش توصیفی ـ همبستگی است. جامعه آماری شامل همه دانشگاه­های اروپایی بود که در رتبه­بندی انجمن دانشگاه اروپایی 2011 و بهترین دانشگاه‌های اروپایی در رتبه­بندی تایمز 2017 شرکت داشته­اند. نمونه شامل 15 کشور و 249 دانشگاه بر اساس داده­های رتبه­بندی انجمن دانشگاه‌های اروپایی و بهترین دانشگاه­های اروپایی در رتبه­بندی تایمز بود. داده­ها به­وسیله نسخه 24 نرم­افزار SPSS از طریق آزمون­های همبستگی اسپیرمن و رگرسیون خطی تحلیل شدند. گرچه صرفاً بین استقلال در تأمین نیرو و بهترین دانشگاه­های اروپایی در رتبه­بندی تایمز رابطه مثبت و معنی‌داری وجود دارد، اما برحسب نتایج رگرسیون خطی، عوامل استقلال دانشگاهی به‌جز استقلال سازمانی پیش‌بینی­کننده مناسبی برای رتبه‌بندی مذکور هستند. ازآنجاکه عوامل استقلال مالی، استقلال در تأمین نیرو و استقلال علمی نشانگر­های مناسبی جهت رتبه­بندی دانشگاه­های اروپایی هستند، نیاز به پژوهش­های بیشتر جهت تدوین شاخص مشابهی در رتبه­بندی دانشگاه­های اروپایی و امکان­سنجی آن در دانشگاه­های ایرانی احساس می­شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of University Autonomy Factors on the Ranking of European Universities

نویسنده [English]

  • Mohammad Asadi
چکیده [English]

Abstract: Nowadays, by considering the history of academic autonomy in world’s top universities, neglecting such a criteria in ranking systems is thought provoking. European University Association classified the recent concept in four factors: Organizational, Financial, Staffing and Academic. Therefore, the present study investigated the relationship between University Autonomy factors and Times Higher Education ranking of best European universities. This research is based on descriptive-correlational method. The study population consisted of all European universities which have been participated in 2011 ranking of European University Association and best European universities in 2017 ranking of THE. The sample consisted of 15 countries and 249 universities based on the data of European University Association ranking and THE ranking of best European universities. Data were analyzed through the version 24 of SPSS by using Spearman correlation and linear regression tests. There is only a significant relationship between Staffing Autonomy and THE ranking of best European universities, but based on linear regression results, university autonomy factors are good predictors of this rankings except Organizational Autonomy. Because of Financial Autonomy, Staffing Autonomy and Academic Autonomy are the appropriate indicators for ranking universities in Europe, the need for further research to develop a similar index in the ranking of European universities and its feasibility will be felt in Iranian universities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Staffing autonomy
  • Organizational autonomy
  • Academic autonomy
  • Financial autonomy
  • European universities
  • THE Ranking
منابع
آراسته، حمیدرضا (1383). فلسفه انجمن­های علمی. رهیافت، (32)، 22-37.
جاودانی، حمید و پرداختچی، محمدحسن. (1386). بررسی وضعیت توسعه ‌سازمانی در نظام آموزش عالی ایران. فصلنامه پژوهش و برنامه­ریزی در آموزش عالی، (46)، 21-44.
حسن­زاده، محمد و نویدی، فاطمه (1392). نظام­های رتبه­بندی دانشگاه­ها. شیراز: انتشارات تخت جمشید.
خندقی، امین و دهقانی، مرضیه (1389). تأملی بر تمرکزگرایی، تمرکززدایی و بازگشت مجدد به تمرکزگرایی و بررسی دلالت­های آن­ها برای نظام برنامه درسی ایران: منظری جدید. مطالعات تربیتی و روان‌شناسی. 11 (2)، 165-184.
دهقانی، یاسر؛ مرزوقی، رحمت­الله؛ فقیه، نظام­الدین و فولادچنگ، محبوبه (1390). بررسی میزان آزادی علمی استادان دانشگاه شیراز با توجه به متغیرهای جمعیت‌شناختی. پژوهش­های برنامه درسی، 1 (2)، 29-56.
ذاکرصالحی، غلامرضا (1388). بررسی ابعاد حقوقی و مدیریتی استقلال دانشگاه‌ها در ایران (موضوع ماده 49 قانون برنامه چهارم توسعه) و تدوین راهکارهای اجرایی تحقق آن. فصلنامه پژوهش و برنامه­ریزی در آموزش عالی، (53)، 79-106.
ذاکرصالحی، غلامرضا (1392). مطالعه ظرفیت­های قانونی استقلال دانشگاهی در ایران. فصلنامه انجمن آموزش عالی ایران، 5 (4)، 55-23.
ذاکرصالحی، غلامرضا و ذاکرصالحی، امین (1389). بررسی دیدگاه مدیران مراکز علمی کشور در زمینه استقلال دانشگاهی در ایران. فصلنامه انجمن آموزش عالی ایران، 3 (1)، 33-59.
رحمانی میاندهی، غلامرضا و نصرآبادی لواسانی، زهرا (1380). استقلال دانشگاه در آینده. فصلنامه پژوهش و برنامه­ریزی در آموزش عالی، (20)، 65-102.
عباسی، محمدرضا و شیره­پز آرانی، علی­اصغر (1390). سیاست‌گذاری کیفیت آموزش عالی: چالش‌ها و چشم­اندازها. پنجمین همایش ارزیابی کیفیت در نظام دانشگاهی، دانشگاه تهران- پردیس دانشکده‌های فنی، 2-16.
فراستخواه، مقصود (1382). آزادی علمی، مجلس و پژوهش، 10 (41)، 101-140.
فرج­اللهی، مهران و دهباشی ­شریف، فروزان (1389). رشد آموزش از راه دور در ایران و جهان. تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
کریمیان، زهرا؛ کجوری، جواد؛ لطیفی، فرزاد و امینی، میترا (1390). مدیریت دانشگاهی و پاسخ­گویی؛ ضرورت استقلال و آزادی علمی از دیدگاه اعضای هیئت‌علمی. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 11 (8)، 855-863.
گویا، زهرا و قدکساز خسروشاهی، لیلا (1386). تبیین جدیدی برای تمرکز و عدم تمرکز در ایران. فصلنامه مطالعات برنامه درسی، 1 (4)، 17-28.
ورند­زد، هیرش و لوک­ای، وبر (1381). چالش‌های فراروی آموزش عالی در هزاره سوم؛ ترجمه گروه مترجمان. تهران: دانشگاه امام حسین.
یمنی‌دوزی سرخابی، محمد (1388). رویکردها و چشم­اندازهای نو در آموزش عالی. تهران: پژوهشگاه مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
 
Dewey, P. & Duff, S. (2009). Reason before passion: Faculty views on internationalization in higher education. HigherEducation, 58 (4), 491-504.
Estermann, T.; Nokkala, T. & Steinel, M. (2011). University autonomy in Europe II. The Scorecard. Brussels: European University Association.
Friedrich, P. E. (2013). University autonomy and professorial recruitment, a case study at the department of economic and social history at the University of Vienna. Master thesis of Philosophy in higher education at department of education, Faculty of educational sciences. University of Oslo.
Fumasoli, T.; Gornitzka, Å. & Maassen, P. (2014). University autonomy and organizational change dynamics. Retrieved from http://www.researchgate.net/profile/Tatiana_Fumasoli/publication/266949218
Pouris A. & Pouris A. (2010). Competing in a Globalising World: International Ranking of South African Universities. Procedia Social and Behavioral Sciences. 2, 515-520
Varghese, N. V. & Martin, M. (2014). Governance reforms in higher education: a study of institutional autonomy in Asian countries. International Institute for Educational Planning. Retrieved from http://hdl.voced.edu.au/10707/304928
Williams, S. (2008). Internationalization of the Curriculum: A Remedy for International Students' Academic Adjustment Difficulties? (Doctoral dissertation, Memorial University of Newfoundland).
Yu-Ching, F. H. (2014). Analyzing Choices of University Autonomy in Taiwan-A Case Study of Faculties’ Pay. Taiwan: European Research Center on Contemporary.