بررسی روند پیشرفت تحصیلی دانشجویان ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه رازی و عوامل مؤثر بر آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه رازی کرمانشاه

2 عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی و مرکز پژوهشی مطالعات اقتصادی - اجتماعی دانشگاه رازی

چکیده

هدف این پژوهش با روش توصیفی ـ همبستگی، بررسی روند پیشرفت تحصیلی دانشجویان ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه رازی و عوامل مؤثر بر آن است. پژوهش در دو بخش صورت گرفته است: در بخش اول، با کمک آمار موجود و شاخص‌های معدل کل و معدل ترم، روند پیشرفت تحصیلی دانشجویان از سال 82 تا 84 بررسی شد (159 N=). این روند، به طور کلی در تمامی دوره‌های روزانه و شبانۀ ورودی‌های مختلف، بیانگر روندی افزایشی بود. مقایسۀ بین پیشرفت تحصیلی دانشجویان روزانه و شبانه در هر ورودی نشان داد که به جزء ورودی 82 در سایر ورودی‌ها این تفاوت از لحاظ آماری معنی‌دار است، اما مقایسۀ پیشرفت تحصیلی بین ورودی‌های مختلف تفاوت معنی‌داری نشان نداد. در بخش دوم تحقیق با جامعۀ آماری 107 نفر دانشجوی دورۀ روزانه و شبانۀ ورودی 84 و 85 رشتۀ ترویج و آموزش کشاورزی، عوامل مؤثر بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان شناسایی شد. داده‌های مورد نظر از طریق پرسشنامه با روایی مطلوب از نظر متخصصان و پایایی مناسب (65/0=a)  در قالب سرشماری جمع‌آوری شد. نتایج حاصل از آزمون رگرسیون چندگانه به روش گام به گام نشان داد که 76 درصد از تغییرات متغیر پیشرفت تحصیلی (معدل) را ده متغیر شامل: محل نشستن در کلاس، وضعیت اقتصادی خانواده، اضطراب امتحان، خاستگاه سکونت، انگیزه و علاقه، باور به خودکارامدی، جمعیت خانواده، میزان ملاقات با استاد راهنما (مشاوره)، آیندۀ شغلی و میزان تحصیلات والدین تبیین می‌کنند. با توجه به نتایج، چیدمان کلاس‌ها به صورت کنفرانسی، اتخاذ سیاست‌های افزایش جذب و پذیرش دانشجویان بومی در دانشگاه‌ها، برقراری فرصت‌های بیشتر استادان راهنما برای ملاقات با دانشجویان و در نهایت بهره‌گیری از الگوی یادگیری تجربی در آموزش پیشنهاد شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Assessing the Trends and Predictors of Academic Achievement among College of Agriculture Students: The Case of Razi University

نویسندگان [English]

  • Shahrzad Barani 1
  • Fatemeh Darvishi 1
  • Amir Azami 1
  • Kiumars Zarafshani 2
1
2
چکیده [English]

The purpose of this descriptive-correlational study was to explore trends and predictors of academic achievement among college of agriculture students. In the first part of the study, trends in academic achievement of students in the years 2003-2005 in College of Agriculture at Razi University (N=159) were investigated. Results revealed an increasing trend in academic achievement for all students. However, there was a significant difference in academic achievement across traditional and non-traditional students except for those registering in 2003. Moreover, there was no significant difference in academic achievement across students of different years. In the second part of the study, predictors of academic achievement across census of traditional and non-traditional agricultural extension and education students (N=107) were analyzed. Step-wise regression analysis showed that students’ place of sitting in class, economic status of their families, exam stress, being native or non-native, interest and motivation towards college, self-efficacy, students’ family size, interest towards advisor, job prospects, and students’ parents’ educational level accounted for  %76 of the variance in academic achievement. If students in college of agriculture are to excel academically, they should be provided with more interactive mode of sitting, more time in student advising, and exposure to more experiential learning strategies in teaching and learning. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • academic achievement
  • Agriculture
  • self-efficacy
  • classroom sitting
  • exam stress
  • Motivation
  • Regression
ادهمی و همکاران (1381). ارتباط امکانات آموزشی و نیروی انسانی بخش‌های علوم پایه با پیشرفت تحصیلی دانشجویان پزشکی کرمان، مجلۀ دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی ـ درمانی قزوین، شمارۀ 22، تابستان، صص 63-56.
البرزی، شهلا و سیف، دیبا (1381). بررسی رابطۀ باورهای انگیزشی، راهبردهای یادگیری و برخی از عوامل جمعیتی با پیشرفت تحصیلی گروهی از دانشجویان علوم انسانی در درس آمار، مجلۀ علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه شیراز، دورۀ نوزدهم، شمارۀ اول، (پیاپی 37)، زمستان، صص 82-73.
بیابانگرد، اسماعیل (1384). رابطۀ میان عزت نفس، انگیزۀ پیشرفت و پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان سال سوم دبیرستانهای تهران، (www.sid.ir).
پاشا شریفی، حسن (1385). سنجش انگیزۀ درونی و بیرونی پیشرفت و نگرش دانش‌آموزان مقاطع مختلف تحصیلی، نسبت به مسائل آموزشی و سهم این متغیرها در تبیین پیشرفت تحصیلی آنان، فصلنامۀ نوآوری‌های آموزشی، شمارۀ 18، سال پنجم، زمستان، صص 202-171.
حجازی، یوسف (1383). نقش عوامل افتصادی- اجتماعی در موفقیت تحصیلی و عملکرد شغلی دانشجویان کشاورزی دانشگاه تهران، فصلنامۀ علوم اجتماعی،‌ شمارۀ 23، خرداد، صص 42-37 .
حجازی، یوسف و امیدی نجف‌آبادی، مریم (1385). عوامل مؤثر بر موفقیت تحصیلی دانشجویان کشاورزی، مجلۀ علوم کشاورزی ایران، جلد 37، شمارۀ 1، صص 25-19.
حجازی، یوسف و همکاران (1382). بررسی وضعیت تحصیلی دانشجویان کشاورزی دانشگاه تهران و نقش ضوابط گزینش در موفقیت آنها، مجلۀ علوم کشاورزی ایران، جلد 34، شمارۀ 3، صص 569-559.
حسن زاده، رمضان (1381). رابطۀ بین انگیزش، منبع کنترل و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان، (www.sid.ir).
حیدری، عباس و محسن کوشان (1381). بررسی منبع کنترل و ارتباط آن با پیشرفت تحصیلی در دانشجویان پرستاری، اسرار، مجلۀ دانشکدۀ علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی سبزوار، سال نهم، شمارۀ 3، پاییز.
خیر، محمد (1376). بررسی رابطۀ برخی از شاخص‌های طبقۀ اجتماعی با پیشرفت تحصیلی در گروهی از دانش‌آموزان سال اول دبیرستان نظام جدید، مجلۀ علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، دورۀ دوازدهم، شمارۀ دوم، بهار.
رجبی، غلامرضا (1385). بررسی پایایی و روایی مقیاس باورهای خودکارامدی عمومی (GSE-10) در دانشجویان روا‌‌‌‌‌‌ن‌شناسی دانشکدۀ علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز و دانشگاه آزاد مرودشت. اندیشه‌های نوین تربیتی، دورۀ دوم، شمارۀ 1و2، بهار و تابستان، صص 122-111.
رحمانی، جهانبخش (1386). بررسی رابطۀ بین نگرش دانش‌آموزان به ریاضیات با میزان موفقیت تحصیلی آنان در درس ریاضی دورۀ راهنمایی در شهر اصفهان، مجلۀ دانش و پژوهش (www.sid.ir).
رضازاده، سید محمودرضا و صدیقۀگانه (1378). بررسی وضعیت تحصیلی، خانوادگی و سلامت روانی دانشجویان کارشناسی ورودی 1376 دانشگاه صنعتی خواجه نصیر طوسی، معاونت دانشجویی و فرهنگی، دفتر مشاورۀ دانشجویی.
زمانی، غلام‌حسین و امیری اردکانی، محمد (1382). موفقیت تحصیلی از دید فرهیختگان کشاورزی. مجلۀ علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، دورۀ بیستم، شمارۀ اول (پیاپی 39)، تابستان، صص 109-94.
 زند، آزیتا (86-1385). بررسی عوامل مؤثر بر موفقیت تحصیلی دانشجویان کارشناسی ارشد رشتۀ کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.
ساعی، رحیم (1377‌). بررسی عوامل مؤثر در پیشرفت تحصیلی دانشجویان دانشکدۀ کشاورزی و ارائۀ رهیافت مناسب آموزشی. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز.
سلیمان نژاد، اکبر و شهرآرای، مهرناز (1380). ارتباط منبع کنترل و خودتنظیمی با پیشرفت تحصیلی، مجلۀ روان‌شناسی و علوم تربیتی، سال 31، شمارۀ 2، صص 198-175.
صفدری ده چشمه، فرانک و همکاران (1386‌). عوامل مؤثر در پیشرفت تحصیلی دانشجویان از نظر دانشجویان و اساتید دانشکدۀ پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد در سال 1383: مجلۀ دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، دورۀ نهم، شمارۀ 3، پاییز، صص 77-71 .
عابدی، احمد و عریضی، حمیدرضا (1381). بررسی رابطۀ انگیزش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر و پسر دورۀ متوسطۀ شهر اصفهان با ویژگی‌های خانوادگی و شخصیتی آنان. آموزه، شمارۀ 13، بهار.
عابدینی، یاسمین (‌1386‌). موفقیت تحصیلی دختران: مطالعۀ عوامل غیر شناختی، (www.sid.ir).
فاضلی، عصمت (‌1383‌). تأثیر مشاوره در پیشرفت تحصیلی دانشجویان، (www.sid.ir).
فرج اللهی، مهران و فیروزفر، ایرج (1386‌). مقایسۀ پیشرفت تحصیلی پذیرفته‌شدگان دوره های کارشناسی ارشد فراگیر با پذیرفته‌شدگان همان مقطع از طریق آزمون سراسری دانشگاه پیام نور، (www.sid.ir).
گلاور، جی.ای. و آر.اچ. برونتینگ (1383). روان‌شناسی تربیتی. ترجمۀ علی نقی فرازی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، چاپ پنجم، ص 13 .
لواسانی و همکاران (‌1386‌). رابطۀ فعالیت تحصیلی، انگیزۀ پیشرفت، هوش هیجانی و متغیرهای بافتی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان، (www.sid.ir).
لواسانی، غلامعلی و درانی، کمال (‌1383‌). رابطۀ ویژگی‌های فردی و خانوادگی با پیشرفت تحصیلی دانشجویان روا‌‌ن‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران، مجلۀ روان‌شناسی و علوم تربیتی، سال 34، شمارۀ 2، صص 21-1.
محسن‌پور، مریم و همکاران (‌1386‌). نقش خود کارآمدی، اهداف پیشرفت، راهبردهای یادگیری و پایداری در پیشرفت تحصیلی در درس ریاضی دانش‌آموزان سال سوم متوسطه در رشتۀ ریاضی شهر تهران، فصلنامۀ نوآوری‌های آموزشی، شمارۀ 60، سال پنجم، تابستان، صص 35-9.
معین پور، حمید (‌1382‌)، بررسی رابطۀ شاخص تراکم دانش‌آموزان در کلاس با پیشرفت تحصیلی. آموزه، پیش شمارۀ هشتم، ص 32 .
منیری، رضوان و همکاران (‌1385‌). علل عدم موفقیت تحصیلی در دانشجویان رشتۀ پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی کاشان. مجلۀ ایرانی آموزش در علوم پزشکی، شمارۀ 6، بهار و تابستان.
مولوی، حسین (‌1377‌). بررسی اعتبار پرسشنامۀ ارزیابی خود در رابطه با گرایش به روان‌پریشی در پرسشنامۀ شخصیتی آیزنک. فصلنامۀ اندیشه و رفتارة سال سوم، شمارۀ 4، صص 86-82 .
ولی زاده، لیلا و همکاران (‌1386‌). ارتباط ویژگی‌های یادگیری با پیشرفت تحصیلی دانشجویان پرستاری و مامایی. مجلۀ ایرانی آموزش در علوم پزشکی، پاییز و زمستان،7 (2).
یعقوبی، حمید (‌1376‌). بررسی وضعیت سلامت روانی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گیلان (76-1375). گزارش طرح پژوهشی معاونت امور فرهنگی و دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی گیلان.
Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Psychological Review, 84 (2): 191-215.
    Benedict, M.E., & Hoag, J. (2004). Seating location in large lectures: Are seating preference or location related to course performance. Journal of Economic Education, 35(3):215-231.
Biggs, G.S.J, & Najman, J.M, & Sehuiz, E.B. (1991). Parental problems influencing the academic achievement of medical students. Med Educ, 25:374-382.
Cohen, J. (1988). Statistical power and analysis for the behavioral sciences (2nd ed.). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Gossard, M.H., & Jessup, E., & Casavant, K. (2006). Anatomy of a classroom: An exploratory analysis academic performance, NAKTA Journal, 50(2):36-39.
Green, B.A., & Miller, A.B. (1996). Influences a course performance: Goals, perceived ability, and self-regulation. Contemporary Educational Psychology, 21:187-192.
Kenneth, M. Call & Rogers, A. Stewart (2002). "Collaboration between counseling services and academic program: An exploratory study of student outcome". Journal of  College Counseling, 5(2):135-142.
Latifian, M. (1997). The relationship between motivation self-regulated learning strategies and student achievement across the curriculum, Doctoral dissertation, Macqueie University.
MC., Combs, B.L, & Marzono, R.J. (1990). Putting the self in self-regulated learning: The self as agent in integrating will and skill. Educational Psychologist, 25:51-69.
Oveisgharan, SH., & Ghasemi, M, & Changiz, T. (2001). Academic achievement of talented students at Isfahan University of medical sciences, Iranian Journal of Medical Education, 1(2):10-12.
Pajares, F., & Graham, L. (1999). Self-efficacy, motivation constructs, mathematics performance of entering middle school students. Contemporary Educational Psychology, 24:124-139.
Pintrich, P.R., & De Groot, E.V. (1990). Motivational and self-regulated learning components of classroom performance. Journal of Educational Psychology, 2:23-40.
Rebeta, A. (1999). A study of relationship among achievement motivation, self-concept and academic achievement. Psychology Science Chaina, 18-21.
UNESCO (1992). Research in basic education and literacy. Bangkok, UNESCO, Regional Hice for education in Asia and the Pacific. P. 99-104.