ارزیابی موضوعی و روش‌شناسی پایان‌نامه‌های کارشناسی ‌ارشد رشته تکنولوژی آموزشی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد تکنولوژی آموزشی دانشگاه خوارزمی

2 دانشجوی دکتری علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه خوارزمی

چکیده

هدف پژوهش، شناسایی وضعیت دامنه موضوعی و روش‌شناسی پژوهش‌های انجام گرفته در رشته تکنولوژی آموزشی، ترسیم وضع مطلوب از نظر متخصصان و روشن کردن خلأهای موضوعی و روش‌شناسی است. جامعه آماری شامل تمام پایان‌نامه‌های رشته تکنولوژی آموزشی در سه دانشگاه علامه طباطبایی، خوارزمی و اراک که تعداد آنها 338 نسخه و در مرحله دوم، مصاحبه با تعداد 26 نفر از استادان و دانشجویان دکتری رشته تکنولوژی آموزشی بود که با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. برای تحلیل داده‌ها از روش تحلیل محتوا و آمار توصیفی (فراوانی، میانگین و درصد) استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که تنوع موضوعی بسیار گسترده است؛ پژوهش‌ها به قلمرو جدید تکنولوژی ‌آموزشی، کمتر توجه داشته‌اند و بیشتر به برداشت سنتی از این رشته توجه شده است. بیشتر پژوهش‌ها با استفاده از روش‌های کمی با 46/96 درصد انجام شده و روش‌های کیفی با 54/3 درصد مورد غفلت و کم توجهی این متخصصان قرار گرفته است. همچنین پژوهشگران این رشته لازم است به زمینه‌های موضوعی از قبیل، تکنولوژی عملکرد انسانی، مدیریت، نوآوری، تحلیل کیفی و چند رسانه‌ای‌های آموزشی و روش‌های پژوهشی ازجمله روش‌های طولی، تک آزمودنی، تحلیل محتوا، روش‌شناسی کیو، اقدام‌پژوهی، نظریه زمینه‌ای، پژوهش‌های تاریخی و گروه متمرکز بیشتر توجه کنند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Thematic Evaluation and Methodology of Master's Theses in the Field of Educational Technology

نویسندگان [English]

  • Jafar Ahmadi Gol 1
  • Mahmood Sangari 2
چکیده [English]

The purpose of the research is to identify the status of the subject domain and the methodology of research in the field of educational technology, to draw the desired situation from the point of view of experts and clarify the theoretical and methodological gaps. The statistical population consisted of all theses in the field of educational technology in three Allameh Tabatabai, Kharazmi and Arak universities with 338 copies, and in the second phase, interviews with 26 faculty members and Ph.D. students of educational technology were selected through purposeful sampling. For data analysis, content analysis and descriptive statistics (frequency, mean and percentage) were used. The results showed that subject diversity is very wide; research has less focused on the new field of educational technolog and More attention is paid to the traditional perception of this field. Most researches have been carried out using quantitative methods with 96.66% and quality methods have been neglected and underestimated by 3.54% of them. Researchers in this field also need to address thematic areas such as human performance technology, management, innovation, qualitative and multimedia education and research methods, such as longitudinal, single-subject methods, content analysis, Q methodology, action research, grounded theory Historical research, and more focused group.

کلیدواژه‌ها [English]

  • educational technology
  • Theses
  • Topical and Methodology Evaluation
  • Research Gaps
آصف‌زاده، سعید؛ اکبرشاهی، شکوفه؛ هاشمی، فریبا و مشاطان، مهری (1387). ارزیابی پایان‌نامه‌های تخصصی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی قزوین. مجله دانشگاه علوم پزشکی گیلان، 17(67)، 65 – 72.
آقازاده، احمد (1383). مسائل آموزش و پرورش ایران. تهران: سمت.
بیابانگرد، اسماعیل (1393). روش‌های تحقیق در روان‌شناسی و علوم تربیتی. تهران: دوران.
حاجی‌تبار فیروزجائی، محسن و تقی‌پور، کیومرث (1394). تحلیل موضوعی پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد رشته تکنولوژی آموزشی در ایران: شناسایی فاصله بین وضع موجود و وضع مطلوب. روان‌شناسی تربیتی، 11 (38)، 1-30.
حاجی‌یوسفی، امیرمحمد و طالبی، معصومه (1390). مسئله و روش پژوهش در پایان‌نامه‌های علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه شهید بهشتی. رهیافت‌های سیاسی و بین‌المللی، 199-216.
خاکی، غلامرضا (1388). روش تحقیق با رویکردی به پایان‌نامه‌نویسی. تهران: بازتاب.
خواستار، حمزه؛ غفاری، رحمان؛ پورعزت، علی‌اصغر و حیدری، الهام (1390). پژوهشی درباره‌ پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد مدیریت دولتی از حیث موضوع و روش: مورد مطالعه دانشگاه تهران. فصلنامه علوم مدیریت ایران، 6(21)، 105 122.
دولانی، عباس؛ حسینی‌نسب، سید داوود و نیک‌‌نفس، بهروز (1388). روش‌های تحقیق مورد استفاده در پایان‌نامه‌های فارغ‌التحصیلان دانشگاه علوم پزشکی تبریز در سال‌های 75 تا 84. فصلنامه علوم و فناوری اطلاعات، 25 (2)، 169-187.
رضاخانی مقدم، حامد؛ شجاعی‌زاده، داوود؛ نبی‌اللهی، عبدالاحد و معز، سهیلا (1390). تحلیل محتوای پایان‌نامه‌های آموزش بهداشت دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران، تربیت مدرس و علوم پزشکی ایران در سال‌های 1389-1349. پیاورد سلامت، 5 (1)، 80-90.
سیدین، مهرداد و باب‌الحوائجی، فهیمه (1388). تحلیل محتوای پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحدهای تهران شمال، علوم تحقیقات تهران، علوم تحقیقات اهواز و همدان در سال‌های 1372-1386. فصلنامه پیام کتابخانه، 15 (1)، 95-121.
غلامی‌نژاد، محمدعلی و قبول، احسان (1386). آسیب‌شناسی پایان‌نامه‌های زبان و ادبیات فارسی. نشریه علمیپژوهشی گوهر گویا، 1 (1)، 181-192.
گرجی، حسن ابوالقاسم؛ رحمان‌پور، سمیه؛ محقق، نیلوفر و حسینی، فاطمه (1387). گرایش موضوعی پایان‌نامه‌های دانشکده مدیریت و اطلاع‌رسانی پزشکی (سال‌های تحصیلی 1386-1380). فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت سلامت، 11 (33)، 23-32.
گریسون، رندی و اندسون، تری (1392). یادگیری الکترونیکی در قرن 21 (مبانی نظری و عملی). ترجمه اسماعیل زارعی زوارکی و سعید صفایی موحد. تهران: انتشارات علوم و فنون.
منصوریان، یزدان و علی‌پور، امید (1392). تحلیل موضوعی و روش‌شناختی پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد علوم اجتماعی در دانشگاه گیلان (1388-1376). کتاب ماه علوم اجتماعی، 61، 79-70.
فردانش، هاشم (1387). سیر تحول تکنولوژی آموزشی در عرصه نظر و عمل در ایران. فصلنامه تعلیم و تربیت، 24 (4)، 48-67.
فردانش، هاشم (1392).مبانی نظری تکنولوژی آموزشی. تهران: سمت.
ملکی، حسن؛ حاجی‌تبار فیروزجائی، محسن و قاسم‌تبار، سید نبی‌الله (1390). تحلیل محتوای پایان‌نامه‌های دانشجویی دوره تحصیلات تکمیلی رشته برنامه‌ریزی درسی دانشگاه‌های علامه طباطبائی، شهید بهشتی و تربیت مدرس. دوفصلنامه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی، 2 (4)، 60-83.
میرسندی، سید محمد (1382). تحلیل محتوای پایان‌نامه‌های دانشجویی در رشته جامعه‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس. فصلنامه مباحث ویژه علوم اجتماعی، 12 (46)، 157-176.
دیانی، محمدحسین (1378). پایان‌نامه؛ گنج ناشناخته رها شده. فصلنامه علمی تخصصی کتابداری و اطلاع‌رسانی. 4 (2)، 1-16.
علی‌آبادی، خدیجه (1389). مقدمات تکنولوژی آموزشی. تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
 
Abdoulaye, Kaba (2004). Research Trends in Humanities: An Analysis of Master's Theses at the International Islamic University Malaysia. Malaysian Journal of Library& Information Science, 9 (1), 59-68.
Ayas, Cemalettin (2006). An Examination of the Relationship between the Integration into Social Studies and Consideration Pedagogies. The Turkish Journal of Educational Technology, 5 (1).
Burman, J. S. 2014. Doctoral Research in IMTECH: Document Use Pattern. Annals of Library Science and Documentation 47 (9), 121-130.
Costa, Fernando Albuquerque (2007). Educational Technologies: analysis of Master dissertations carried out in PortugalSísifo. Educational Sciences Journal, 3, 7-24.
Caffarella, Edward P.; Fly, Kenneth (1992). Developing a Knowledge Base and Taxonomy in Instructional Technology. Eric.
Horton, E. G. & Hawkins, M. (2013). A Content Analysis of Intervention Research in Social work doctora dissertations. J Evid Based Soc Work, 7 (5), 377-386.
Kennedy, M. (1982). Guidelines for graduate educational technology programs with an emphasis in training in the business and industry milieu. Unpublished doctoral dissertation, Indiana University.
Khodadoost, Mostafa; Heidarinrjad, Sdedigheh; Ebadi, Gholamhosien; Mehdipoor, Abdurrahman & Darvishi Bashbarat, Zohreh (2011). A survey of content analysis of MS's thesis: descriptive characteristics and norms of ISO 9002 for writing. Procedia Social and Siences, 15, 2400-2405.
 Merighi, M. A.; Gonçalves, R. & Ferreira, F. C. (2012). Bibliometric study on nursing theses and dissertations employing a phenomenological approach: tendency and perspectives. Rev Lat Am Enfermagem, 15 (4), 645-650.
Meyer-Arendt, K. J. (2016) Educational Technologies: content analysis. Annals of Technology Research, 9 (12), 25-38.
Patterson, A. C. (1985). Preparing educational technologists. Training and Development Journal, 39 (12), 49-65.
Seels, B. B. & Richey, R. C. (1994). Instructional Technology: The Definition and Domains of the Field.
Shilbury, D. (2011). A bibliometric analysis of four Education Technology journals. Management Review, 14 (4), 434-452.