بررسی و مقایسه کیفیت خدمات آموزشی و کیفیت تدریس در مراکز آموزشی (مورد مطالعه: دانشگاه‌‌های آزاد اسلامی، پیام نور و علمی کاربردی شهرستان میبد)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه اردکان

2 کارشناسی ارشد علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اردکان

3 کارشناسی ارشد مشاوره، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه اردکان

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی و مقایسه کیفیت خدمات آموزشی و کیفیت تدریس در دانشگاه‌‌های شهرستان میبد اجرا شد. جامعه آماری این پژوهش علی-مقایسه­ای، شامل همه دانشجویان مقطع کاردانی و کارشناسی دانشگاه‌های آزاد اسلامی، پیام نور و علمی کاربردی شهرستان میبد بود. با توجه به جدول کرجسی و مورگان (1970)، 268 نفر از دانشگاه آزاد، 207 نفر از پیام نور و 133 نفر از علمی کاربردی به‌صورت تصادفی طبقه‌­ای انتخاب شدند. داده­‌ها با استفاده از پرسشنامه‌­های کیفیت خدمات آموزشی سروکوال و کیفیت تدریس ویلسون و همکاران (1997) گرد­آوری و با استفاده از آزمون­‌های تحلیل واریانس یک­راهه و t مستقل و تک‌نمونه تجزیه‌وتحلیل شدند. یافته­‌ها نشان داد که در هر سه واحد دانشگاهی، وضعیت موجود کیفیت خدمات آموزشی و کیفیت تدریس با وضعیت مطلوب فاصله زیادی دارد (0/05>p)، اما وضعیت موجود خدمات آموزشی سه واحد دانشگاهی تفاوت معنی‌داری با یکدیگر نداشت (0/05<p). این یافته ­ها نشان می­دهد، علی‌رغم تفاوت­‌های ساختاری و سازمانی بین سه واحد دانشگاهی آزاد، پیام نور و علمی کاربردی و تلاش این واحدها برای کیفی‌­سازی خدمات آموزشی و تدریس، هیچ تفاوت معنی­‌داری از لحاظ کیفیت خدمات آموزشی و کیفیت تدریس در این واحدهای دانشگاهی در شهرستان میبد وجود ندارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Examining and Comparing the Quality of Educational Services and Teaching Quality in Educational Centers (Case Study: Islamic Azad University, Payame Noor University and University of Applied Science and Technology in Meybod Parish)

نویسندگان [English]

  • Yasser Rezapour Mirsaleh 1
  • Habibollah Zamani 2
  • Monireh Smaeilbeigi Mahani 3
چکیده [English]

The main purpose of this study was to examine and compare the quality of educational services and teaching quality in universities across Meybod Parish. The statistical population of this causal-comparative study included all undergraduate students of Islamic Azad University, Payame Noor University and University of Applied Science and Technology in Meybod Parish. According to Kerjesi and Morgan Table (1970), 268 students from Islamic Azad University, 207 students from Payame Noor University and 133 students from University of Applied Science and Technologywere selected through stratified random sampling method. The data were gathered through SERVQUAL and Quality of Teaching (Wilson et al., 1997) questionnaires and they were analyzed via One-Way ANOVA, One-Sample T-test and Independent T-test. The results showed that there was a significant gap between the current level of educational services quality and ideal teaching quality in all branches of forenamed universities (p<0.05). However, there was no significant difference between the concerned branches in terms of level of quality of educational services (p>0.05). These findings show that despite the structural and organizational differences among the Islamic Azad University, Payame Noor University and University of Applied Science and Technology and in spite of their attempt to turn towards qualification of educational services and teaching methodology, there were no significant differences in these universities in Meybod city.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Quality of educational services
  • teaching quality
  • Islamic Azad University
  • Payame Noor University
  • University of Applied Science and Technology
آقامیرزایی محلی، طاهره؛ بابازاده، محمد؛ رحیم‌پور کامی، باقر و صالحی عمران، ابراهیم (1396). ارزیابی و رتبه‌بندی کیفیت خدمات آموزشی از دیدگاه دانشجویان (مطالعه موردی دانشگاه علوم و فنون مازندران). دوماهنامه راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 10، 288-301.
بازرگان، عباس (1382). ظرفیت‌سازی برای ارزیابی و ارتقای کیفیت نظام آموزش عالی: تجربه‌های بین‌المللی و ضرورت‌های ملی در ایجاد ساختار مناسب. مجله مجلس و راهبرد، 41، 141-158.
توفیقی، جعفر (1388). ضرورت ارتقای کیفیت در آموزش عالی ایران. فصلنامه صنعت و دانشگاه، 2 (5-6)، 5-10.
توفیقی، شهرام؛ صادقی‌فر، جمیل؛ حموزاده، پژمان؛ افشاری، سعیده؛ فروزان‌فر، فائزه و تقوی شهری، سید محمود (1390). کیفیت خدمات آموزشی از دیدگاه دانشجویان؛ مدل سروکوال. دوماهنامه راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 4، 21-26.
توفیقی، جعفر و نورشاهی، نسرین (1381). ضرورت نظام تضمین کیفیت در آموزش عالی. مجموعهمقالات همایش توسعه مبتنی بر دانایی، تهران.
جوادی، محمدحسین؛ بهشتی، افسانه و محمدی، نفیسه (1385). بررسی نظام آموزش عالی کشورهای جهان و ایران. چکیده مقالات کنگره ملی علوم انسانی، ص 27.
حاتمی، جواد؛ محمدی، رضا و اسحاقی، فاخته (1390). چالش ساختارسازی برای نظارت و ارزشیابی کیفیت در آموزش عالی ایران. پنجمینهمایش ارزیابیکیفیتدرنظامدانشگاهی، دانشگاه تهران، ص 1.
خبرگزاری دانشجویان ایران (1392). آخرین آمار دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی کشور. دوشنبه 7 آبان 1392، کد خبر 92082716232. دسترسی آنلاین در: isna.ir/fa/news/92082716232
خبرگزاری مهر (1391). جدول آمار اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگا‌ه‌های کشور. شهریور 1391، کد خبر 1680932، دسترسی آنلاین در: mehrnews.com/news/1680932
دانشگاه جامع علمی کاربردی (1395). درباره دانشگاه. قابل دسترسی آنلاین در: http://www.uast.ac.ir/index.jsp?siteid=1&fkeyid=&siteid=1&pageid=1692
رسول‌آبادی، مسعود؛ شفیعیان، مجید و غریبی، فردین (1392). ارزیابی کیفیت خدمات آموزشی با مدل SERVQUAL دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کردستان. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان، 18 (1)، 104-112.
روابط عمومی دانشگاه آزاد اسلامی (1395). تاریخچه دانشگاه. قابل دسترسی آنلاین در: http://www.iau.ac.ir/Pages/history/142/3
روابط عمومی دانشگاه پیام نور (1395). آشنایی با دانشگاه. قابل دسترسی آنلاین در: http://pnu.ac.ir/portal/Home/Default.aspx?CategoryID=5778e899-bf37-4e98-95ff-8fd620b98979
زاهدی، سکینه (1390). نقدی بر کاربرد مدل سروکوآل در ارزیابی خدمات آموزشی دانشگاهی: مورد دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه شهید بهشتی. پنجمین همایش ارزیابی کیفیت در نظام دانشگاهی، ص 89.
زوار، تقی؛ بهرنگی، محمدرضا؛ عسکریان، مصطفی و نادری، عزت­الله (1386). ارزشیابی کیفیت خدمات مراکز آموزشی دانشگاه پیام نور استان­ها آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی از دیدگاه دانشجویان. فصلنامه پژوهش و برنامه­ریزی در آموزش عالی، 4، 90-96.
سازمان سنجش آموزش کشور (1392). انتخاب رشته انتخاب آینده: راهنمای انتخاب رشته آزمون سراسری. تهران: انتشارات سازمان سنجش.
شعبانی ورکی، بختیار و حسین‌قلی‌زاده، رضوان (1385). بررسی کیفیت تدریس در دانشگاه علمی. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی، 12 (1)، 1-22.
عبدلی، افسانه؛ پورشافعی، هادی و زین­الدینی میمند، فاطمه (1396). بررسی وضعیت تدریس مدرسان در نظام آموزش عالی: ضرورت توجه به تدریس تعاملی (مورد مطالعه: دانشجویان کارشناسی دانشگاه جامع علمی کاربردی خراسان جنوبی). فصلنامه مطالعات فرهنگی اجتماعی خراسان، 3، 47-76.
عجم، مهدی؛ صادقی‌فر، جمیل؛ انجم‌شعاع، مینا؛ محمودی، سعید؛ هنرور، حسن و موسوی، سید میثم (1392). سنجش کیفیت خدمات بهداشتی درمانی با استفاده از مدل سروکوال: مطالعه موردی یک بیمارستان صحرایی. مجله طب نظامی. 15 (4)، 273-279.
فراستخواه، مقصود (1387). بررسی چگونگی ارتقای کمی و کیفی دسترسی به آموزش عالی در ایران. مجله آموزش عالی ایران، 1(2)، 95-122.
قلاوندی، حسن؛ اشرفی سلیم­کندی، فرشید و آقازاده، کیوان (1395). ارزیابی کیفیت خدمات آموزشی دانشگاه ارومیه بر اساس مدل هدپرف. فصلنامه مطالعات اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی، 16، 88-67.
قلاوندی، حسن؛ بهشتی راد، رقیه و قلعه‌ای، علی‌رضا (1391). بررسی وضعیت کیفیت خدمات آموزشی دانشگاه ارومیه بر اساس مدل سروکوال. فصلنامه فرایند مدیریت و توسعه، 25، 49-66.
قلاوندی، حسن؛ قلعه‌ای، علیرضا و بهشتی راد، رقیه (1392). بررسی ادراکات و انتظارات دانشجویان از کیفیت خدمات آموزشی دانشگاه ارومیه و رابطه آن با ارزشیابی از عملکرد اساتید. اندیشه‌های نوین تربیتی، 9، 119-145.
گرجی، محمدباقر؛ نورائی، فرهاد و صیامی، سحر (1389). بررسی مقایسه‌ای وضعیت کیفیت خدمات در دانشگاه آزاد اسلامی. فصلنامهتازه‌هایروا‌‌ن‌شناسیصنعتی/سازمانی، 1 (4)، 33-41.
گوهری‌نژاد، سلیمه؛ ملکی، محمدرضا؛ خواجه‌کاظمی، راضیه؛ عباسی، علیرضا؛ عطار، جان‌نثار و نوبری، فرناز (1390). اندازه‌گیری کیفیت خدمات آموزشی از دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی در دانشگاه علوم پزشکی تهران- پردیس همت. مجله توسعه آموزش در علوم پزشکی، شماره 4 (6)، 55-62.
محمدی، رضا (1383). راهنمای عملی انجام ارزیابی درونی در نظام آموزش عالی ایران: تجارب ملی و بین‌المللی. تهران: انتشارات سازمان سنجش آموزش کشور.
محمدی، رضا (1395). ارائه مدل مفهومی صلاحیت حرفه­ای ارزشیابان و میزان کیفیت در نظام آموزش عالی. فصلنامه پژوهش در نظام آموزشی، 35 (10)، 61 -99.
محمدی، علی و وکیلی، محمد مسعود (1390). ارزیابی کیفیت خدمات آموزشی در دانشگاه علوم پزشکی زنجان از دیدگاه دانشجویان. توسعه آموزش در علوم پزشکی، 3 (5)، 31-41.
معروفی، یحیی؛ کیامنش، علیرضا؛ مهرمحمدی، محمود و علی‌عسکری، مجید (1386). ارزشیابی کیفیت تدریس در آموزش عالی: بررسی برخی دیدگاه‌ها. مطالعات برنامه درسی ، 5، 81-112.
 
Aguillo, I. F.; Bar-Ilan, J.; Levene, M. & Ortega, J. L. (2010). Comparing university rankings. Scientometrics, 85 (1), 243-256.
Barrs, J. (2005). Factors contributed by community organizations to the motivation of teachers in rural Punjab, Pakistan, and implications for the quality of teaching. International Journal of Educational Development, 25 (3), 333-348.
Borrego, M.; Douglas, E. P. & Amelink, C. T. (2009). Quantitative, qualitative, and mixed research methods in engineering education. Journal of Engineering education, 98 (1), 53-66.
Davies, R. S.; Howell, S. L. & Petrie, J. A. (2010). A review of trends in distance education scholarship at research universities in North America, 1998-2007. The International Review of Research in Open and Distributed Learning, 11 (3), 42-56.
Eckel, P. D. & King, J. E. (2007). United States. In International handbook of higher education (pp. 1035-1053). Springer Netherlands.p. 391.
Haskins, R. & Loeb, S. (2007). A plan to improve the quality of teaching. The Education Digest, 73 (1), 51.
Hemsley-Brown, J. & Oplatka, I. (2006). Universities in a competitive global marketplace: A systematic review of the literature on higher education marketing. International Journal of public sector management, 19 (4), 316-338.
Kim, E. H. & Zhu, M. (2010). Universities as Firms. American Universities in a Global Market, 163.
Krejcie, R. V. & Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educ Psychol Meas, 30 (3), 607-10.
Ladhari, R. (2009). A review of twenty years of SERVQUAL research. International Journal of Quality and Service Sciences, 1 (2), 172-198.
Lyall, K. & Sell, K. R. (2006). The true genius of America at risk: Are we losing our public universities to de facto privatization? Greenwood Publishing Group.
Münch, R. (2014). Academic capitalism: Universities in the global struggle for excellence. Routledge.p. 259.
Parasuraman, A.; Zeithaml, V. A. & Berry, L. L. (1985). A conceptual model of service quality and its implications for future research. The Journal of Marketing, 49, 41-50.
Parasuraman, A.; Zeithaml, V. A. & Berry, L. L. (1988). Servqual: A multiple-item scale for measuring consumer perc. Journal of retailing, 64 (1), 12-40.
Ramsden, P. (1991). A performance indicator of teaching quality in higher education: The Course Experience Questionnaire. Studies in higher education, 16 (2), 129-150.
Richardson, J. T. (2005). Instruments for obtaining student feedback: A review of the literature. Assessment & evaluation in higher education, 30 (4), 387-415.
Smilor, R.; O'donnell, N.; Stein, G. & Welborn III, R. S. (2007). The research university and the development of high-technology centers in the United States. Economic Development Quarterly, 21 (3), 203-222.
Wilson, K. L.; Lizzio, A. & Ramsden, P. (1997). The development, validation and application of the Course Experience Questionnaire. Studies in higher education, 22 (1), 33-53.