واکاوی نظریه تعامل‌گرایی نمادین و دلالت‌های آن در برنامه‌ درسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری برنامه‌ریزی درسی، دانشگاه بیرجند

2 دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه بیرجند

چکیده

این پژوهش با هدف واکاوی دلالت‌های نظریه تعامل‌گرایی نمادین در عناصر برنامه درسی انجام گرفت. از روش کیفی «جستار نظرورزانه» و از ابزار «بررسی مستندات» به‌منظور گرد‌آوری اطلاعات استفاده شد. مبانی نظری، نظریه تعامل‌گرایی نمادین، مطالعه و بررسی و دلالت‌های آن در عناصر برنامه درسی از منظر میلر (هدف‌ها، دانش‌آموز، معلم، روش یاددهی و یادگیری، ویژگی‌های محیط آموزش و ارزشیابی) استخراج شد. بر اساس یافته‌ها هدف‌های برنامه درسی باید پویا، کثرت‌گرایانه، انعطاف‌پذیر، تعاملی و واقع‌گرایانه باشد. فراگیر فعال، مسئول یادگیری خود، مشارکت‌کننده در یادگیری و تعامل‌گرا است. معلم باید؛ فراهم‌کننده تجارب، مشارکت پذیر و تسهیلگر باشد. روش یاددهی- یادگیری تعاملی، فرایندمحور و مبتنی بر مشارکت است. محیط یادگیری؛ پذیرا، غنی و چالش‌برانگیز، پویا و غیر ایستا، صمیمی و شخصی است و ارزشیابی برنامه درسی با روش‌های سنجش عملکردی، فرایندمحور، توجه به داده‌های کمی و کیفی و اجتماع‌مدار انجام می‌گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of Symbolic Interaction Theory and Its Implications in Curriculum

نویسندگان [English]

  • Meysam Gholampour 1
  • Mohsen Ayati 2
چکیده [English]

This research was seeking to analyze the implications of Symbolic Interaction Theory in curriculum elements. To do this end, it was decided to make use of a descriptive method called Speculative Essays as well as Document Checker Tool in order to collect the concerned information. Theoretical bases and symbolic interaction theory were investigated and their implications in curriculum elements were extracted from Miller's viewpoint (objectives, student, teacher, learning and teaching method and features of training and evaluation atmosphere). According to the findings, the objectives of curriculum must be dynamic, pluralistic, flexible, interactive and realistic. As such, active learner would be responsible for his/her learning, participator in learning and interactive. Teacher should be provider of experiences, collaborative and facilitator. Teaching-learning method should be interactive, process-oriented and based on collaboration. The learning atmosphere must be welcoming, rich, challenging, dynamic and non-static, intimate and personal. Finally, assessment should be done through performance measurement methods, process-oriented based on quantitative and qualitative and community-oriented data.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Symbolic Interaction Theory
  • curriculum
  • education and interaction
ابراهیمی قوام، صغری و حسین‌زاده یوسفی، غلامحسین (1387). نظریه سازنده گرایی و کاربرد آن در آموزش. مدارس؛ 4، 24-33.
انواری، محمدرضا (1390). نقد و بررسی نظریه کنش متقابل نمادین. معرفت، 20 (167)، 153-171.
بابایی، محمود (1389). مقدمه‌ای بر یادگیری الکترونیکی. تهران: پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران: چاپار.
پورشافعی، هادی؛ طالب‌زاده لیلا و آرین، ناهید (1395). نظریه‌ها و دیدگاه‌های یادگیری. مشهد: انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.
ترنر، جاناتان اچ. و بیگلی، ال. (1371). پیدایش نظریه جامعه‌شناسی؛ مترجم عبدالعلی لهسایی‌زاده. شیراز: فرهنگ.
تنهایی، حسین ابوالحسن (1378). جایگاه نظریه هربرت بلومر در جامعه‌شناسی معرفت. مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان (علوم انسانی)، 10 (1 و 2)، 39-58.
جویس، برویس؛ ویل، مارشال و کالهون، امیلی (1391). الگوهای تدریس؛ ترجمه محمدرضا بهرنگی. تهران: نشر کمال تربیت.
حامدی‌نسب، صادق و آیتی، محسن (1396). واکاوی دلالت‌های نظریه ارتباط‌گرایی در عناصر برنامه درسی. نامه آموزش عالی، 10 (37)، 131-158.
حیدری، عباس؛ یعقوبی‌نیا، فریبا و لطیف‌نژاد رودسری، رباب (1391). تعامل‌گرایی نمادین در گراند تئوری: دیدگاهی برای تعیین ارتباط استاد و دانشجو در آموزش بالینی پرستاری. مجله تحقیقات کیفی در علوم سلامت، 1 (4)، 298-309.
خسروی، محبوبه (1394). طراحی مراکز یادگیری پویا و آموزش غیررسمی. همایش ملی معماری فضاهای آموزشی: تهران، مرکز آموزش علمی کاربردی واحد 13 تهران.
رضایی، عیسی؛ نثری، شبنم و آرمند، محمد (1392). نظریه ارتباط گرایی و کاربرد آن در طراحی کتب درسی دانشگاهی. عیار، 24، 81-94.
رهباردار، حمید و فردانش، هاشم (1391). طراحی آموزش الکترونیکی پزشکی مبتنی بر رویکرد تعاملی پژوهش محور. مجله یادگیری الکترونیکی، 3 (1)، 45-56.
ریترز، جورج (1384). نظریه جامعه‌شناسی در معاصر؛ ترجمه، محسن ثلاثی. تهران: علمی.
شانک، دیل اچ. (1393). نظریه‌های یادگیری، چشم‌اندازی تعلیم و تربیتی؛ ترجمه یوسف کریمی (ویراست پنجم). تهران: ویرایش.
شریعتمداری، علی (1394). اصول و فلسفه تعلیم و تربیت. تهران: نشر امیرکبیر.
شریفیان، فریدون (1391). نوع‌شناسی نظریه‌های برنامه درسی. اصفهان: آموخته.
شعبانی، حسن (1392). روش‌های تدریس پیشرفته (آموزش مهارت‌ها و راهبردهای تفکر). تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
شوبرت، ادموند سی. (1387). روش‌شناسی مطالعات برنامه درسی؛ ترجمه محمود مهرمحمدی. تهران: انتشارات سمت و پژوهشگاه مطالعات تعلیم و تربیت.
شهیدی، فاطمه و ظریف صنایعی، ناهید (1392). تعامل در یادگیری الکترونیکی. مجله یادگیری الکترونیکی، 4 (3)، 48-55.
صلیبی، ژاسنت (1390). تحلیلی بر سهم ارتباطات غیر کلامی در کنش متقابل اجتماعی. جامعه‌پژوهی فرهنگی، 2 (2)، 101-119.
غفاری‌نسب، اسفندیار و ایمان، محمدتقی (1388). بررسی روش‌شناسی هربرت بلومر در مطالعات اجتماعی. فصلنامه روش‌شناسی علوم انسانی، 15(61)، 103-122.
فتحی واجارگاه، کورش (1394). اصول و مفاهیم اساسی برنامه‌ریزی درسی. تهران: علم استادان.
فنسترمیچر، گری و سولتیس، جوناس (1390). رویکردهای یادگیری؛ ترجمه احمدرضا نصر، هدایت‌الله اعتمادی‌زاده، محمدرضا نیلی و فریدون شریفیان. تهران: مهر ویستا.
قانعی­راد، محمدامین (1385). نقش تعاملات دانشجویان و اساتید در تکوین سرمایه اجتماعی دانشگاهی. مجله جامعه‌شناسی ایران، 7 (1)، 3-29.
گترلز، جی. دبلیو. و دیگران (1386). روان‌شناسی اجتماعی تعلیم و تربیت؛ ترجمه یوسف کریمی. تهران: نشر ویرایش.
گریسون؛ دی. آر. و اندرسون، تری (2003). یادگیری الکترونیک در قرن 21؛ ترجمه اسماعیل زارعی زوارکی و سعید صفایی موحد (1384). تهران: علوم و فنون.
گلاسر، ویلیام (1392). مدارس بدون شکست؛ ترجمه حمزه ساده. تهران: رشد.
لطف عطا، آیناز (1387). تأثیر عوامل محیطی بر یادگیری و رفتار در محیط‌های آموزشی (ابتدایی) در شهر. مدیریت شهری، 6 (21)، 73-90.
مرادی، رحیم؛ علی‌آبادی، خدیجه و محمدی مهر، مژگان (1393). مبانی پداگوژیکی نظریه‌های تعامل در آموزش از راه دور: بررسی الگوی تعامل اندرسون در محیط‌های آموزشی مبتنی بر وب. نشریه مطالعات آموزشی، مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ارتش (نما)، 3 (1)، 29-41.
مهرمحمدی، محمود (1393). برنامه درسی، نظرگاه‌ها، رویکردها و چشم‌اندازها. مشهد: شرکت به‌نشر، انتشارات آستان قدس رضوی.
میر فخر رجائی، سیده نگار (1394). نقش محیط در بهبود یادگیری، خلاقیت و رفتار کودکان در فضاهای آموزشی. اولین کنگره علمی پژوهشی افق‌های نوین در حوزه مهندسی عمران، معماری، فرهنگ و مدیریت شهری ایران؛ تهران: انجمن توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین.
 
Bleakley, A.; Bligh, J. & Brown, J. (2011). Medical education for the future: Identity, power and location. Dordrecht: Springer.
Blumer, H. (1930). Review of Lundberg’s Social Research. American Journal of Sociology, 35, 1101-1111.
Burke, J. P. (2006). Contemporary social psychological theories. Chapter 8; two readings from Goffman; reading from Hochschild: 167-179.
Carlson, E. (2013). Precepting and symbolic interactionism-a theoretical look at preceptorship during clinical practice. Journal AdvNurs, 69 (2), 457-464.
Carter, M. J. & Fuller, C. (2015). Symbolic interactionism: Sociopedia.isa, DOI: 10.1177.
CharLotte, N. & Gunawardena, C. N. (1995). Social Presence Theory and Implications for Interaction and Collaborative Learning in Computer Conferences. International Journal of Educational Telecommunications; 1 (2), 147-166.
Collis, B. & Moonen, J. C. M. M. (2002). Flexible learning in a digital world. Open learning, 17 (3), 217-230. https://doi.org/10.1080/0268051022000048228
Creswell, J. W. (2012). Educational research: Planning, Conducting, and Evaluating Quantitative and Qualitative Research. Pearson Education International.
Davis, H. A. (2003). Conceptualizing the role and influence of student– teacher relationships on children's social and cognitive development. Educational Psychologist, 38 (4), 207–234.
Donnak, D. (1983) Symbolic Interactionist Sociology and Onomastics. Names, 31 (4), 288-299.
Gingrich, P. (2000). Symbolic Interactionism. [Thesis]. Regina, CA: University of Regina Department of Sociology and social studies.
Kendall, D. (2004). Sociology in Our Times. Cengage Learning.
Klein, M. F. (1999). Whose Standards? What Curriculum? Kappa Delta Pi Record, 35 (2), 60-74.
Newberry, M. (2005). Identified phases in the building and maintaining of positive teacher-student relationships. Teaching and Teacher Education: An International Journal of Research and Studies, 26 (8), 1695-1703.
Newman, David M. (2002). Sociology: Exploring the Architecture of Everyday Life. SAGE Publications, Inc.
Nind, M. & Hewett, D. (1988). Interaction as Curriculum. British Journal of Special Education, 15 (2), 55-57.
Null, W. (2015). Deciding Aims and Purposes of Subject Matter. The SAGE Guide to Curriculum in Education: 1-10.
Pinar, W. F. (2004). What Is Curriculum Theory? London: Lawrence Erlbaum Associates.
Posner, G. (1994). The role of student assessment in curriculum reform. Peabody Journal of Education, 69 (4), 91-99.
Prus, R. (2004). Symbolic Interaction and classical Greek scholar ship conceptual/ foundations, Historical continue ties and transcendental Relevancies. American Sociologists, 35 (1), 5-33.
Sims, R. (1999). Interactivity on stage: Strategies for learner-designer communication. Australasian Journal of Educational Technology, 15 (3), 257 – 272.
Wraga, W. G. (1999). Extracting Sun-Beams out of Cucumbers: The Retreat from Practice in Reconceptualized Curriculum Studies. Educational Researcher, 28 (1), 4-13.