علل تمایل به تغییر رشته از فقه و حقوق اسلامی به حقوق (مورد مطالعه: دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره))

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)

2 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد جمعیت‌شناسی، دانشگاه تهران

چکیده

در سال‌های اخیر، برخی دانشجویان رشته فقه و حقوق اسلامی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) حین تحصیل در مقطع کارشناسی، خواستار تغییر رشته خود به حقوق هستند. آن گروه از دانشجویانی که امکان تغییر رشته بر اساس قوانین را ندارند نیز در آزمون کارشناسی ارشد به تغییر رشته اقدام می‌کنند. به همین منظور، با رویکردی کیفی و بر اساس روش داده‌بنیاد، مصاحبه نیمه ساختار یافته‌ای با 15 نفر از دانشجویان مقطع کارشناسی رشته فقه و حقوق اسلامی صورت گرفت تا علت‌ها، پیامدها و راهبردهای این پدیده مشخص شود.
براساس نتایج پژوهش، پذیرفته نشدن در رشته حقوق و انتخاب نادرست رشته تحصیلی در هنگام شرکت در کنکور، علت‌های اصلی تغییر رشته دانشجویان رشته فقه و حقوق اسلامی است. کیفیت نظام آموزشی، عوامل اقتصادی، محیط آموزشی و موقعیت اجتماعی رشته حقوق به‌عنوان مقوله زمینه و مشاوره نادرست، بوروکراسی و تغییر رشته برخی دانشجویان رشته فقه و حقوق اسلامی به حقوق نیز به‌عنوان مقوله مداخله‌گر شناسایی شدند. در نهایت، راهکارهایی در جهت ارتقای کیفیت و جایگاه رشته فقه و حقوق اسلامی پیشنهاد شد.

تازه های تحقیق

استراوس، انسلم و کربین، جولیت (1396). مبانی پژوهش کیفی، فنون و مراحل تولید نظریه زمینهای؛ ترجمه ابراهیم افشار، تهران: نشر نی.

ایمان، محمدتقی (1391). روششناسی تحقیقات کیفی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.

بادامچی، محمدحسین و قائم‌خانی، محمد (1394). بحران تکنیک‌زدگی آموزش عالی در ایران؛ جامعه‌شناسی جریان مهاجرت نخبگان از رشته‌های مهندسی به علوم انسانی. مطالعاتمعرفتیدردانشگاهاسلامی، 19 (3)، 335 – 358.

جلالی فراهانی، مجید و علی‌دوست قهفرخی، ابراهیم (1392). بررسی دلایل و انگیزه‌های حضور فارغ التحصیلان رشته‌های غیرتربیت بدنی در مقطع کارشناسی ارشد تربیت بدنی، از دیدگاه استادان. پژوهش‌های کاربردی در مدیریت ورزشی، 4، 88-55.

جواهری، فاطمه (1387). مهاجرت علمی: بررسی علل گرایش دانش آموختگان رشته‌های غیر جامعه شناسی به تحصیل در رشته جامعه شناسی. مجله جامعه شناسی ایران، 9 (4/3)، 89-119.

ذکایی، محمدسعید؛ شجاعی باغینی، نیما (1392). تغییر رشته‌ای‌ها انگیزه‌ها، انتظارها و ارزیابی دانشجویان رشته‌های غیر مرتبط از تحصیل در علوم انسانی. فصلنامه علوم اجتماعی (دانشگاه علامه طباطبائی)، 63، 128 - 175.

زرافشانی، کیومرث؛ شرفی، لیدا؛ بیناییان، اکرم؛ ملک‌حسینی، افسانه و نوروزی، مرضیه (1395). بررسی علل انصراف دانشجویان از تحصیل؛ مورد دانشگاه رازی کرمانشاه. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 22 (1)، 19-43.

زین‌آبادی، حسن‌رضا؛ فرزانه، محمد و دارابی، فاطمه (1397). مهاجرت علمی: تأملی بر دلایل تغییر رشته در مقطع کارشناسی ارشد از سایر رشته‌ها به مدیریت آموزشی. دو فصلنامه مطالعات برنامه‌ریزی آموزشی، 7 (13)، 146-169.

فاطمی امین، زینب و فولادیان، مجید (1388). نظام آموزشی و بازدهی آموزشی مطالعه تطبیقی 70 کشور جهان. راهبرد فرهنگ، 2 (7)، 103-130.

محمودی، سید محمد (1381). بررسی عوامل مؤثر بر درخواست‌های تغییر رشته دانشجویان دانشگاه تهران. مجله مجتمع آموزش عالی قم، 4 (15)، 139-161.

معروفی، یحیی و آداک، موسی (1396). بازنمایی تجارب زیسته دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته علوم تربیتی در ارتباط با پدیده تغییر رشته (مطالعه‌ای پدیدارشناسی). مطالعات اندازه گیری و ارزشیابی آموزشی، 7 (20)، 33- 55.

 

Astorne-figari, C. & Speer, J. (2017). Are changes of major major changes? The roles of grades, genders and preferences in college major switching, 1-68, available at:

http://www.carmenastorne.com/MajorChanges.pdf

Corbin, J. & Strauss, A. (1990). Grounded Theory Research: Procedures, Canons, and Evaluative Criteria. Qualitative Sociology, 13 (1), 3-21.

Foraker, Matthew (2012). Does changing majors really affect the time to graduate? The impact of changing majors on student retention, graduation and time to graduate, available at:

https://www.wku.edu/instres/documents/air_major_change.pdf

Jones, M. & Alony, I. (2011). Guiding the use of Grounded Theory in Doctoral studies – an example from the Australian film industry. International Journal of Doctoral Studies, 6 (N/A), 95-114.

Lawrence, J. & Tar, U. (2013). The use of Grounded Theory Technique as a Practical Tool for Qualitative Data Collection and Analysis. The Electronic Journal of Business Research Methods. 11(1), pp. 29-40.

Marade, A. A. (2015). Changing college major: A comparison of student and faculty views. A thesis submitted in practical fulfillment of the requirements for the degree of master of Arts in psychology, Middle Tennessee state university.  

Milsom, A. (2015). Satisfaction with College Major: A Grounded Theory Study. NACADA Journal Volume, 35 (2), 5-15.

Parter, S. R. & Umbach, P. D. (2006). College major choice: an analysis of person- environment fit. Research in higher education, 47 (4), 429-449.

Seymour, L. F. & Serumola, T. (2016). Events that lead university studnts to change their major to information systems: a reproductive South African case. SACJ, 28 (1), 18-43.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Reasons of the Desire to Change the Major of Islamic Jurisprudence and Law to Law among the Students of Bachelor Degree at Imam Khomeini International University

نویسندگان [English]

  • Mohaddeseh Moeinifar 1
  • Maryam Moeinifar 2
1
2
چکیده [English]

In the recent years, some students of Islamic jurisprudence and law at Imam Khomeini International University have been demanding to change their major to law major while undergoing undergraduate studies, and the group of students who do not have the possibility to change their major to law, in the master's degree test changing their field. Reaching to this end, a qualitative and semi-structured interview was conducted with 15 undergraduate students in the field of Islamic jurisprudence and law to determine the causes, consequences and strategies of this phenomenon. According to the results of the research, non-admission in the major of law and the lack of correct choices about the major, are the causal conditions for changing the major of students' Islamic jurisprudence and law. The quality of educational system, economic factors, educational environment and social status of the major of law as context and false counseling, bureaucracy, changing major by some students of Islamic jurisprudence and law to law major have also been identified as intervening conditions. Finally, there are solutions in line with promotion of the quality and position of Islamic jurisprudence and law was proposed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Changing major
  • Grounded Theory
  • Islamic jurisprudence and law
  • Law
استراوس، انسلم؛ و کربین، جولیت (1998). مبانی پژوهش کیفی، فنون و مراحل تولید نظریه زمینهای؛ ترجمه ابراهیم افشار (1392). تهران: نشر نی.
ایمان، محمدتقی (1391). روششناسی تحقیقات کیفی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
بادامچی، محمدحسین؛ و قائم‌خانی، محمد (1394). بحران تکنیک‌زدگی آموزش عالی در ایران؛ جامعه‌شناسی جریان مهاجرت نخبگان از رشته‌های مهندسی به علوم انسانی. مطالعاتمعرفتیدردانشگاهاسلامی، 19(3)، 335 – 358.
جلالی فراهانی، مجید؛ و علی‌دوست قهفرخی، ابراهیم (1392). بررسی دلایل و انگیزه‌های حضور فارغ التحصیلان رشته‌های غیرتربیت بدنی در مقطع کارشناسی ارشد تربیت بدنی، از دیدگاه استادان. پژوهش‌های کاربردی در مدیریت ورزشی، 4، 88-55.
جواهری، فاطمه (1387). مهاجرت علمی: بررسی علل گرایش دانش آموختگان رشته‌های غیر جامعه شناسی به تحصیل در رشته جامعه شناسی. مجله جامعه شناسی ایران، 9(4/3)، 89-119.
ذکایی، محمدسعید؛ و شجاعی باغینی، نیما (1392). تغییر رشته‌ای‌ها انگیزه‌ها، انتظارها و ارزیابی دانشجویان رشته‌های غیر مرتبط از تحصیل در علوم انسانی. فصلنامه علوم اجتماعی (دانشگاه علامه طباطبائی)، 63، 128 - 175.
زرافشانی، کیومرث؛ شرفی، لیدا؛ بیناییان، اکرم؛ ملک‌حسینی، افسانه؛ و نوروزی، مرضیه (1395). بررسی علل انصراف دانشجویان از تحصیل؛ مورد دانشگاه رازی کرمانشاه. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 22(1)، 19-43.
زین‌آبادی، حسن‌رضا؛ فرزانه، محمد؛ و دارابی، فاطمه (1397). مهاجرت علمی: تأملی بر دلایل تغییر رشته در مقطع کارشناسی ارشد از سایر رشته‌ها به مدیریت آموزشی. دو فصلنامه مطالعات برنامه‌ریزی آموزشی، 7(13)، 146-169.
فاطمی امین، زینب؛ و فولادیان، مجید (1388). نظام آموزشی و بازدهی آموزشی مطالعه تطبیقی 70 کشور جهان. راهبرد فرهنگ، 2(7)، 103-130.
محمودی، سیدمحمد (1381). بررسی عوامل مؤثر بر درخواست‌های تغییر رشته دانشجویان دانشگاه تهران. مجله مجتمع آموزش عالی قم، 4(15)، 139-161.
معروفی، یحیی؛ و آداک، موسی (1396). بازنمایی تجارب زیسته دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته علوم تربیتی در ارتباط با پدیده تغییر رشته (مطالعه‌ای پدیدارشناسی). مطالعات اندازه گیری و ارزشیابی آموزشی، 7(20)، 33- 55.
 
Astorne-figari, C. & Speer, J. (2017). Are changes of major major changes? The roles of grades, genders and preferences in college major switching, 1-68, available at:
    http://www.carmenastorne.com/MajorChanges.pdf
Corbin, J. & Strauss, A. (1990). Grounded Theory Research: Procedures, Canons, and Evaluative Criteria. Qualitative Sociology, 13(1), 3-21.
Foraker, Matthew (2012). Does changing majors really affect the time to graduate? The impact of changing majors on student retention, graduation and time to graduate, available at:
    https://www.wku.edu/instres/documents/air_major_change.pdf
Jones, M. & Alony, I. (2011). Guiding the use of Grounded Theory in Doctoral studies – an example from the Australian film industry. International Journal of Doctoral Studies, 6(N/A), 95-114.
Lawrence, J. & Tar, U. (2013). The use of Grounded Theory Technique as a Practical Tool for Qualitative Data Collection and Analysis. The Electronic Journal of Business Research Methods. 11(1), pp. 29-40.
Marade, A. A. (2015). Changing college major: A comparison of student and faculty views. A thesis submitted in practical fulfillment of the requirements for the degree of master of Arts in psychology, Middle Tennessee state university.
Milsom, A. (2015). Satisfaction with College Major: A Grounded Theory Study. NACADA Journal Volume, 35(2), 5-15.
Parter, S. R. & Umbach, P. D. (2006). College major choice: an analysis of person- environment fit. Research in higher education, 47(4), 429-449.
Seymour, L. F. & Serumola, T. (2016). Events that lead university studnts to change their major to information systems: a reproductive South African case. SACJ, 28(1), 18-43.