تبیین رابطه درونی میان عقلانیت و عاطفه و دلالت‌های آن برای پرورش تفکر خلّاق در آموزش عالی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

یکی از اقدامات اساسی برای بهبود وضعیت آموزشی و تقویت تفکر خلّاق، ابهام،زدایی از مبانی فلسفی و نظری خلّاقیت است. این مقاله در راستای تقویت مبانی نظری خلّاقیت تدوین شده و شامل یک بحث نظری در مورد ارتباط درونی سه عنصر عقل، عواطف و خلّاقیت، و همچنین، دلالت‌های آن برای ایجاد فضای یادگیری خلّاق در دانشگاه هاست.
نتایج به دست آمده نشان داد که عقلانیت انواع و سبک‌های گوناگونی دارد، و از میان این سبک‌ها، تنها عقلانیت الگوریتمی هیچ ارتباطی با عواطف ندارد؛ اما برخی دیگر از سبک‌های عقلانیت (عقلانیت قضاوتی، هدف-وسیله ای، رابطه‌ای و تأمّلی) با عواطف در هم تنیدگی دارند؛ بنابراین، روشن شد که عواطف، نه تنها مخل یا حتی مجزّا از عقل نیستند، بلکه بخش اجتناب ناپذیری از ساختار عقل و مکمّل فرایندهای عقلانی مانند تصمیم‌گیری هستند؛ از سوی دیگر، مشخص شد که در هم آمیختگی عواطف با عقل، از طریق ایجاد گشودگی ذهنی و ممانعت از انجماد عقل، باعث فعال سازی و تحریک خلّاقیت اکتشافی و فرارونده می‌شود. در پایان، پیشنهادهایی برای تلفیق عواطف و هیجانات با عقل‌ورزی در روش‌های تدریش، روش‌های ارزشیابی و فضای کلاس‌های درسی دانشگاهی مطرح شده است. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Explanation of the Internal Relationships between Rationality and Emotion and its Implications for the Development of Creative Thinking in Higher Education

نویسنده [English]

  • Fateme vodgdani
چکیده [English]

Universities are the most important institutes for producing new ideas and technologies, which depends on creative thinking. For reinforcing creativity among students, we need to learn more about theoretical bases of creativity.
 In this article, relationships between rationality, emotions and creativity are discussed, and then, some educational denotations for higher education are suggested.
The results showed that there are different styles of rationality, and only algorithmic style is not related to emotions. But some other styles of rationality (such as relational, reflective, means-end and judgmental rationality) have internal relations with emotions. So, not only do emotions not disturb rationality, but also they are an important and supplementary part of rational processes such as decision-making. On the other hand, this essay showed that integrity of emotions with rationality enhances mind openness, prevents rationality freezing and activates explorative and transcendentive creativity. So, for integrating emotions to rationality and reforming teaching and assessment methods, some suggestions are put forward. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • rationality
  • emotions
  • creativity
  • Higher Education

مراجع

بهشتی، سعید (1386). آیین خردپروری. تهران: موسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر.
حسینی، افضل السادات (1385). الگوی رشد خلّاقیت و کارآیی آن در ایجاد مهارت تدریس خلّاق در معلمان ابتدایی. نوآوری‌های آموزشی، شماره 15، سال پنجم (2-1-178).
گنجی، حمزه و همکاران، (1384). اثر روش بارش مغزی در افزایش خلّاقیت دانش آموزان. فصلنامه تعلیم و تربیت، بهار 1384; 21 (1 (مسلسل 81)) (8- 112).
زیبا کلام، فاطمه (1380). مبانی فلسغی آموزش و پرورش در ایران. تهران: حفیظ.
سعادت، اسفندیار؛ صادقی، منصور (1384). طراحی و تبیین مدلی جهت زمینه سازی برای خلّاقیت در موسسات پژوهشی کشور (حوزه وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری)، دانشور رفتار، شماره 14، سال12 (46-35).
 (1384). شاخص‌هایارزیابیآموزشعالیدرجمهوریاسلامیایران. هیئت نظارت و ارزیابی فرهنگی و علمی شورای عالی انقلاب فرهنگی، چاپ اول، خرداد 84
شهرآرا، مهرناز (1374). خصوصیات پرورش دهندگان پویایی و خلّاقیت. فصلنامه پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت، دوره جدید، شماره4، بهار 74 (67-52).
فرمهینی فراهانی، محسن (1378). فرهنگ توصیفی علوم تربیتی. تهران: اسرار دانش.
مطهری، مرتضی (1380). تعلیم و تربیت در اسلام. تهران: صدرا.
 
Beghetto, R. A. (2005). Does Assessment Kill Student Creativity?The Educational Forum, West Lafayette: Spring 2005, Vol 69, Iss 3 (254-264).
De Dreu, C. K. & etal (2008). Hedonic Tone and Activation Level in the Mood-creativity Link: Toward a Dual Pathway to Creativity Model. Journal of Personality and Social Psychology, May 2008, Vol 94, Iss 5 (739-745).
Ferch, S. R., John, I. S., Reyes, R. & Ramsey, m. (2006). Person-to-Person Learning: A Form of Creativity in Education. Journal of Humanistic Counseling, Education and Development. Alexandria: Fall 2006. Vol. 45, Iss. 2 (148-165).
Hirt, E. R. & etal (2008). I want to Br Creative: Exploring the Role of Hedonic Contingency Theory in the Positive Mood-Cognitive Flexibility Link. Journal of Personality and Social Psychology, Feb 2008, Vol 94, Iss 2 (214-220).
Lingle, C. (2001). Education, Creativity and Prosperity. East versus West, Ideas on Library, Mar 2001, Vol 51, Iss 3 (37-40).
Mitchell, C. A. (1998). Creativity is about Being Free. European Journal of Engineering Education, Mar 1998, Vol 23, Iss 1 (23-35).
Schipper, F. (2009). Excess of Rationality? about Rationality, Emotion and Creativity. A Contribution to the Philosophy of Management and Organization. Tamara journal, vol 7 Iss. , march 2009 (161-177).
Tepper, S. J. (2004). The Creative Campus: Who's No. 1? Available in: http://chronicle. com/weekly/v51/i06/06b00601.htm
Todd, S. M. & Shinzato, S. (1999). Thinking for the Future: Developing Higher-level Thinking and Creativity for Students in Japan and Elsewhere, Childhood Education, Vol 75, Iss 6 (342-346).
Trimmer, J. F. (2006). Teaching and Learning Outside and Inside the Box. Peer Review, Washington, spring 2006, V 8, Iss. 2 (20-23).

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار