مقایسه و پایش رفتارهای نظام علم و فنّاوری ترکیه و ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی

چکیده

هدف اصلی این مقاله پایش رفتارها و سیاست‌های نظام علم و فنّاوری در کشور ترکیه و مقایسه آن با ایران است. در این مقاله، با رویکردی تطبیقی مشتمل ‌بر روش توصیفی- تاریخی بعد از توصیف یا جمع‌آوری منظم اطلاعات، تفسیر یا تحلیل‌های موردنظر براساس سئوالات پژوهشی صورت می‌پذیرد.
 نتایج بررسی نشان داد، ترکیه نیز مانند ایران با گسترش کمّی ساختارهای آموزشی، به بهبود نرخ‌های ثبت‌نام در آموزش عالی چه در کل و چه در میان زنان دست‌یافته است. در عین حال افزایش سهم آموزش‌های فنی- حرفه‌ای از کل آموزش‌های عالی به افزایش شاغلان (نیروی کار) با آموزش عالی (نیروی کار ماهر) از کل شاغلان در این کشور منجر شده است. با افزایش سهم هزینه‌های تحقیق و توسعه از کل GDP که بهبود نسبتاً چشم‌گیری از 37/0 در سال 1998 به 73/0 در سال 2008 داشته، همچنین افزایش سهم بخش صنعت و فعال‌تر نمودن بخش خصوصی در هزینۀ تحقیق و توسعه و دریافت کمک‌های خارجی (برای تأمین هزینه‌های تحقیق و توسعه)، در سال 2010-2011 در شاخص کلی آمادگی تکنولوژیکی و دسترسی به پیشرفته‌ترین تکنولوژی‌ها توسط شرکت‌ها، از ایران پیشی گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Compare and Monitoring the Behavior of Science and Technology System of Turky and Iran

نویسنده [English]

  • Nasrin Norshahi
چکیده [English]

This article is mainly aimed to monitor behaviors and policies governing science and technology systems in Turkey in comparison with that of Iran. Any interpretation offered here is based on research questions applying comparative –analytical method as well as describing subject and systematic data gathering. One of the most significant findings is that Turkey, just as Iran, has attained to advance its enrollment rate in higher education, both in general and in female sector, through quantitative expansion of educational structures. At the same time, growing share of technical – vocational training of total higher education has led to increasing employed people with higher education (skilled labor force) of total employed community in this country. Improving the share of R&D of total GDP from 37% in 1998 to 73% in 2008, Turkey has tried to increase the share of industry and private sector for funding R&D expenditure, and enjoyed foreign financial aids for research and development. That is why Turkey has overtaken of Iran in indexes of technological readiness and access to the most advanced technologies. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Higher education of Turkey
  • Research & development
  • Technological readiness
  • Expansion
اشرفی، مریم (1387). مطالعه تطبیقی در نظام تحقیقاتی کشورهای کانادا، انگلستان، ترکیه، کره جنوبی، چین، ایران، پاکستان، عربستان، مصر و رژیم صهیونیستی. تهران: مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور.
طلوعی اشلقی، عباس (1388). بررسی عرضه و تقاضای آموزش عالی در کشورهای همجوار؛ تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک، مجمع تشخصی مصلحت نظام و معاونت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی.
طهرانچی، محمد مهدی (1387). مطالعه، شناخت و تجزیه و تحلیل وضعیت موجود و طراحی وضع مطلوب پژوهشی با کشورهای منتخب؛ تهران: مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور.
ماهنامه اکو (1386). پیشگامان عصر فنّاوری در آسیا: دانشگاه‌های دولتی و خصوصی در ترکیه.
مرکز مطالعات مدیریت و بهره وری ایران (وابسته به دانشگاه تربیت مدرس) (1388). مطالعه تطبیقی نظام آموزش عالی کشورهای منتخب؛
نوروزاده، رضا، مژگان مهر پرور (1390). گزارش ملی آموزش عالی، تحقیقات و فنّاوری. تهران: مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی.
نورشاهی، نسرین (1387). مقایسه چند شاخص آموزش عالی ایران با شاخص­های مشابه در آموزش عالی کشورهای جهان. تهران: مؤسسه پژوهش و برنامه­ریزی آموزش عالی.
نوروزی چاکلی، عبدالرضا (1387). طرح تحول راهبردی علم و فنّاوری ج. ا. ا، کشورهای منتخب، تهران: مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور.
نوروزی چاکلی، عبدالرضا (1387). ارزیابی تطبیقی یک و نیم دهه تولیدات علمی ایران و 10 کشور جهان بر اساس آمار پایگاه‌های اطلاعات علمی ISI؛ تهران: مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور.
نوروزی چاکلی، عبدالرضا؛ علی محمدی، حمزه علی (1386). وضعیت تولیدات علمی ایران و کشورهای منطقه در سال 2005 و 2006 بر اساس آمار مؤسسه اطلاعات علمی ISI؛ تهران: مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور.
نوروزی، ناصر و شاهمیری، فرهاد (1387). بررسی برنامه‌ها و سیاست‌های انتشار فنّاوری در کشور ترکیه؛ فصلنامه رشد و فنّاوری (رویش)، شماره 16، مرکز رشد و فنّاوری اطلاعات و ارتباطات جهاد دانشگاهی ص 12-34.
 
Baskan, Gulsun Atanar (2000). The development of Higher education in Turkey, Hacettepe University.
Bolona process (2008). National Reports and National strategies for the social Dimension Template for National Reports: 2007-2009 available at: www. yok.gor.tr
EACEA Education, Audiovisual & Culture, Executive Agency, (2009). Tertiary Education organization of the education system in turkey, 2008-2009
ETF Sharing expertise in training (2009). Turkey, ETF Country Plan 2009.
Guruz Kemal (2006). The development of Private Higher education m turkey International Higher education. available at: www.bc.edu/bc-org
ILO (2010), www.kilm.ilo.org
Mizikaci fatma (2006). Monographs on Higher education: Higher education in turkey UNESCO – CEPES
Schwab, Klaus World economic Forum (2011). The global Competitivness Report (2008-2009). available at: www.weforum. org/documents
Sodhi T. s (1998). A Textbook of Comarative Education: Philosophy Patterns and Problems of National Dehi: Vikas publishing house
Turfan, Hommage a Naim (2003). Scientific Research and Science policy in turkey. available at: http//cemoti. revues.org
Turkstat.org (2010). available at: www. turkstat.org
UNESCO database: (2010). available at: www. unesco.org
Wipo statistics Database (2009). available at: www. turkpatent.gor.tr
World Bank (2007). Human Development Sector unit Europe and Central Asia Region, Turkey- Higher education policy study, VOL 1: strategic Directions for Higher education in Turkey.
World Bank report (2010). Available at: www. worldbank.org