بررسی رابطۀ بین چابکی سازمانی و هوش سازمانی در آموزش عالی مطالعۀ موردی: کارکنان ستادی دانشگاه اصفهان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی دانشگاه اصفهان

2 استاد دانشکدۀ علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه اصفهان

3 دانشیار دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه اصفهان

چکیده

هوش و چابکی سازمانی دو متغیر مهم در مدیریت سازمان هستند که در دهه‌های اخیر توجه اندیشمندان حوزۀ آموزش عالی به آنها معطوف شده است. در پژوهش حاضر ضمن بررسی وضعیت هوش سازمانی و چابکی سازمانی در دانشگاه اصفهان به عنوان نمونه‌ای از نظام آموزش عالی در ایران، رابطۀ بین این دو متغیر مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش از نوع مطالعات توصیفی همبستگی بوده که به صورت میدانی انجام شده است. نمونۀ آماری پژوهش حاضر از بین همة کارکنان ستادی دانشگاه اصفهان (594 نفر)، بر اساس جدول نمونه‌گیری مورگان (234 نفر) و به روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند. برای سنجش مفاهیم اساسی پژوهش، از پرسشنامۀ هوش سازمانی آلبرخت (2003) شامل ابعاد بینش راهبردی، سرنوشت مشترک، تمایل به تغییر، جرأت و شهامت، اتحاد و توافق، کاربرد دانش و فشار عملکرد و پرسشنامۀ چابکی سازمانی اسپایدزر (2007) در قالب مؤلفه‌های سرعت، انعطاف‌پذیری، توسعۀ شایستگی‌ها وپاسخگویی استفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها نیز از دو روش آمار استنباطی شامل آزمون تی تک نمونه‌ای و آزمون ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج حاکی از پایین بودن چابکی سازمانی و هوش سازمانی در دانشگاه اصفهان است. نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون نیز نشان‌دهندۀ وجود رابطۀ مثبت و معنی‌دار بین هوش سازمانی و چابکی سازمانی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Relationship between Organizational Agility and Organizational Intelligence in Higher Education (Case Study: the Staff of Isfahan University)

نویسندگان [English]

  • Naser Assari 1
  • Keyvan Fardaei Benam 1
  • Seyed Ali Siadat 2
  • Reza Hoveida 3
1
2
3
چکیده [English]

Organizational intelligence and organizational agility are two important variables in the management of organization and the effective factors of competitive advantage and keeping pace the organizations with rapid changes in their environment, as the scholars of the organization have been focused on them in recent decades. The current study was a descriptive-correlational study. Study population of this research was selected among all the employees of Isfahan University (594 people), based on Morgan’s sampling table (234 people) by simple random sampling. In order to collect data, two questionnaires including Albrecht’s organizational intelligence questionnaire (2003) and Spitzer’s organizational agility questionnaire (2007) were used. In order to analyze the data, two analytical methods, including one sample t-test and Pearson correlation were used. The results indicate unfavorable organizational agility and intelligence at the University of Isfahan. Pearson's correlation test results indicate the significant positive relationship between organizational intelligence and organizational agility.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Organizational intelligence
  • organizational agility
  • Organizational change and development
  • Higher Education

مراجع

آذر، عادل و پیشدار، مهسا (1390). شناسایی و اندازه‌گیری شاخص‌های چابکی سازمانی (مطالعۀ موردی)، فصلنامۀ پژوهش‌های مدیریت عمومی، 4 (11)، 5-20.
باقرزاده، مجید و دیباور، احمدکبری (1389). تبیین ارتباط هوش سازمانی با چابکی سازمانی، نشریۀ مدیریت کسب و کار، بهار.
باقری کراچی، امین؛ عباس‌پور، عباس؛ آقازاده، احمد؛ رحیمیان، حمید و مهرگان، محمدرضا (1393). میزان کاربست مؤلفه‌های چابکی سازمانی در دانشگاه‌ها، دوماهنامۀ راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 7 (1).
ذبیحی، محمدرضا؛ طباطبائی، سیدسعید؛ قمری، محمد‌رضا و حنیف‌اسدی، محمد (1394). تعیین رابطۀ هوش سازمانی و چابکی سازمانی در بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مجلۀ دانشکدۀ پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران (پیاورد سلامت)، 9 (1)، 43- 54.
زهرائی، سیدمحمد و رجائی‌پور، سعید (1390). بررسی رابطۀ میان هوش و سلامت سازمانی در دانشگاه‌های شهر اصفهان، رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 2 (2)، 155-174.
سلاسل، ماهان؛ کامکار، منوچهر و گل‌پرور، منوچهر (1388). رابطۀ هوش سازمانی و مؤلفه‌های آن با رفتار شهروندی سازمانی کارکنان شرکت احیاءگستران اسپادان، دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی،  11 (40)، 26-37.
علیپور، حسین و معماری، میترا (1393). بررسی رابطۀ هوش و چابکی سازمانی با توانمندسازی نیروی انسانی. اولین کنفرانس ملی اقتصاد، مدیریت و فرهنگ ایرانی اسلامی، آذر 93.
کریمی، فریبا و اکبری، مرضیه (1393). الگوی روابط بین قابلیت یادگیری سازمانی و هوش سازمانی با رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دانشگاه، رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 5 (2)، 143-158.
مختاری‌پور، مرضیه و کاظمی، ایرج (1388). بررسی و مقایسۀ رابطۀ بین هوش سازمانی با هوش اخلاقی مدیران آموزشی و غیرآموزشی دانشگاه‌های دولتی اصفهان، نامۀ آموزش عالی،  3 (12)، 35 – 51.
مولوی، بهنام؛ اسماعیلیان، مجید و انصاری، رضا (1392). ارائۀ روشی برای اولویت‌بندی راهبرد‌های چابکی سازمان با استفاده از تکنیک تاپسیس و سیستم استنتاج فازی، فصلنامۀ مدیریت صنعتی، 5 (1)،  123- 138.
 
Albrecht, K. (2002). Organizational intelligence & knowledge management, thinking outside the Silos the Executive Perspective. Availablefrom: http://karlalbrecht.com/downloads/ OI-WhitePaper-Albrecht.pdf
Bessant, J.; Knowles, D.; Francis, D. & Meredith, S. (2001). Developing the Agile Enterprise, Agile Manufacturing: The 21st Century Competitive Strategy, Elsevier Science, pp: 113-130.
Derossi, F. (1971). The Mexician entrepreneur pair: development center of the organization for economic – operation and development. Journal of Applied psychology. 86 (2): 326-336.
Goldman, S. L.; Nagel, R. (1993).The Emergence of New Era in Manufacturing, International Journal of Technology Management, 8 (1/2), 18-35.
Goldman, S. L., Nagel, R. N. & Preiss, K. (1995). Agile Competitors and Virtual Organizations: Strategies for Enriching the Customer. New York: Van Nostrand Reinhold.
Halal. W. E. (2006). Organizational intelligence. Melcrum publishing Itd.
 Hormozi, A. M. (2001). Agile Manufacturing: the next Logical Step, Benchmarking an International Journal, 8 (2), 132-143.
Howson, Cindi (2008). Successful Business Intelligence – Secrets to Marking BI aKiller App, McGraw-Hill Companies
Kalkan, V. (2005). Orgutsel oorenme calismalawinds Yeru acilimlar orgutsel zeka va bilgi vretimi (iibf.org. edu. Tr / kongre / bildiriler / 10-1.pdf.
Macgilchrist, B. K. & Jreed, M. (2004). The intelligent school. London: Paul chapman Publishing. Journal of Appli- ed psychology, 86 (2): 326-336.
Matsuda, T. (2002). A theory of organizational intelligence, (p.4- 6), An Article on Contemporary-Database Systems Technology, PRF Brown.
Noaker, P. M. (1994). The Search for Agile Manufacturing, Manufacturing Engineering, pp: 40-43.
Richards, C. (1996). Agile manufacturing: beyond lean?, Production and Inventory Management Journal, Second Quarter, 60-64.
Simic, I. (2005). Organizational learning as a component of organizational intelligence. Article provide by department of management and Informatics: University Of National And World Economy In Its Journal Management, Information and Marketing Aspects of the Economic Development of the Balkan Countries. 189-196.
Spitzer, D. (2007). Transforming performance measurement rethinking the way we measure and drive organizational success- American Management Association- Web site: www.amacombooks.org
Worley, C. G. & Lawler, E. E. (2010). Agility and organization design: A diagnostic framework. Organizational Dynamics, 39 (2), 194–204.
Yaghoubi, N. M.; Kazemi, M.; Rahat Dehmardeh, M. & Arhami, F. (2011). Organization agility a way to import the advantageous aspects of competitive market (An analytical-comparative approach on agility models), Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business, 2 (12), 766-783.
Yang, C. & Liu, H. M. (2012). Boosting firm performance via enterprise agility and network structure, Management Decision, 50 (6), 1022-1044.
Zhang, D. Z. & Sharifi, H. (2007). Towards theory building in agile manufacturing strategy -a taxonomical approach. IEEE Transactions on Engineering Management, 54 (2), 351-370.
نامه آموزش عالی
دوره 8، شماره 31
آذر 1394
صفحه 77-94

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار