مقایسه رفتار سرقت علمی و عوامل مؤثر بر سرقت علمی در دانشجویان استعداد درخشان و سایر دانشجویان (مورد مطالعه: دانشگاه شیراز)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه آموزش کودکان استثنایی دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه شیراز

2 استادیار گروه آموزش کودکان استثنایی دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه شیراز

3 استادیار بخش مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه شیراز

4 دانشجوی دکتری گروه روان‌شناسی واحد مرودشت دانشگاه آزاد اسلامی

چکیده

پژوهش حاضر با هدف مقایسه رفتار سرقت علمی و عوامل مؤثر بر سرقت علمی در دانشجویان استعداد درخشان با سایر دانشجویان در دانشگاه شیراز انجام گرفت. روش پژوهش از نوع علی- مقایسه‌ای بود. جامعه آماری پژوهش حاضر، تمامی دانشجویان دانشگاه شیراز بودند که از بین آنها نمونه‌ای به حجم 156 نفر (78 نفر دانشجوی استعداد درخشان به روش هدفمند و 78 نفر از سایر دانشجویان به روش تصادفی) انتخاب شدند. یافته‌های مطالعه نشان داد که از نظر رفتار سرقت علمی میانگین نمره سایر دانشجویان به‌طور معنی‌داری بالاتر از دانشجویان استعداد درخشان بود (01/0P<). افزون بر این، یافته‌های پژوهش نشان داد که از نظر عوامل مؤثر بر سرقت علمی در خرده‌مقیاس‌های نگرش مثبت دانشجویان در مورد سرقت علمی، فقدان خودکارآمدی دانشجویان، مدرک‌گرایی، فقدان آموزش مناسب در رابطه با سرقت علمی و نداشتن ترس از تنبیه و مؤاخذه شدن، میانگین نمره سایر دانشجویان به‌طور معنی‌داری بالاتر از دانشجویان استعداد درخشان بود (01/0P<). همچنین در دو خرده‌مقیاس‌ نبود قوانین و ساز و کار مناسب برای سرقت علمی و وجود فضاهای الکترونیکی و مجازی بین دو گروه تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد (05/0P>).

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparison the Behavior of Plagiarism and Risk Factors of Plagiarism among Talented Students and Other Students at the University of Shiraz

نویسندگان [English]

  • Ghorban Hemati Alamdarloo 1
  • Setareh Shojaee 2
  • Ghasem Salimi 3
  • Mohammad Sadegh Arjmandi 4
1
2
3
4
چکیده [English]

Abstract: This study aimed to compare the behavior of plagiarism and risk factors of plagiarism among talented students and other students at Shiraz University. This study was based on causal-comparative method. The statistical population of this research included the whole students at Shiraz University. The sample size was 156 students (78 talented students that were selected by purposeful sampling and 78other students that were selected by random sampling). The behavior of plagiarism questionnaire andeffective factors on plagiarism questionnaire were used for measuring of students behavior of plagiarism and effective factors on plagiarism. Analysis of data using multivariable analysis of variance showed that in behavior of plagiarism average score of otherstudents was significantly higher than talented student(p<0/01). Moreover,in effective factors on plagiarism five subscales (attitude to plagiarism, self-efficiency, degree-seeking, lack of education, no fear of punishment) average score of other students was significantly higher than talented student(p<0/01). Also in two subscales (lack of mechanism and virtual and electronic environment) there was no significant differences between talented and normal students (p>0/05). According to the finding of this research, we can say that with increasing the knowledge and attitude of students about plagiarism and improving of their academic ability, plagiarism can be reduced.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Plagiarism
  • students
  • Talented
  • University
اجاقی، رضوان؛ کیوان‌آرا، محمود؛ چشمه‌سهرابی، مظفر و پاپی، احمد (1390). تحلیل آسیب‌شناسی تقلب و سرقت علمی: بر اساس یک تحقیق کیفی. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 38، 1063-1073.
اکبری، پریا و عبدالهی‌فر، مظفر (1392). سرقت علمی، پلاگیاریسم، علل و ابعاد آن. فصلنامه سرامیک ایران، 33، 39-47.
بهادری، محمدکریم؛ ایزدی، مرتضی و حسین‌پورفرد، محمدجواد (1391). دستبرد علمی: مفاهیم، عوامل و راهکارها. مجله طب نظامی، 53، 168-177.
درودی، فریبرز (1393). سرقت ادبی و علمی. کتابماهکلیات، 17 (197)، 59-64.
زمانی، بی‌بی عشرت؛ عظیمی، سید امین و سلیمانی، نسیم (1391). مقایسه عوامل مؤثر بر سرقت علمی برحسب جنسیت و رشته تحصیلی از دیدگاه دانشجویان. فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، 21، 24-35.
زمانی، بی‌بی عشرت؛ عظیمی، سید امین و سلیمانی، نسیم (1392).شناسایی و اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر سرقت علمی دانشجویان دانشگاه اصفهان.فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 19 (67)، 91 – 110.
کیوان‌آرا، محمود؛ اجاقی، رضوان؛ چشمه‌سهرابی، مظفر و پاپی، احمد (1392). گونه‌شناسی تقلب‌ها و سرقت‌های علمی، با استفاده از شناخت تجربیات صاحب‌نظران در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان. مدیریت اطلاعات سلامت، 10 (31)، 449-460.
ستوده، هاجر؛ رفیع، نجمه و میرزایی، زهرا (1389). نگاهی به دستبرد علمی و راهکارهای پیشگیری و پیگیری آن. فصلنامه کتابداری و اطلاع‌رسانی، 52، 27-50.
سهرابی، محمدرضا (1391). دستبرد علمی: مصداق‌ها و روش‌های پیشگیری از آن مقاله مروری. فصلنامه ژنتیک در هزاره سوم،10 (38)، 2816-2823.
فعلی، سعید؛ بیگلری، نگین و پزشکی‌راد، غلامرضا (1391). نگرش و رفتار دانشجویان دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس در زمینه سرقت علمی. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 65، 133- 151.
نورمحمدی،حمزه‌علی (1393). سرقت علمی: مصادیق و راهکارها. کتاب ماه کلیات، شماره 197، 6-9.