تبیین عوامل مؤثر بر کیفیت آموزش دانشگاهی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه بوعلی سینا همدان

2 استاد داشگاه تربیت معلم تهران

چکیده

در اغلب کشورهای دنیا فعالیت‌های دانشگاهی در قالب سه مأموریت: آموزش، پژوهش و خدمات دنبال می‌شود. ارزشیابی کیفیت فعالیت‌های دانشگاهی، بدون شناخت عوامل اساسی مؤثر بر آن، منتج به نتایج نادرستی شده و نه‌فقط به ارتقاء کیفیت فرایند آموزش کمکی نخواهد کرد، بلکه موجب اتخاذ تصمیمات نادرست توسط مدیران و بی‌اعتمادی و بیزاری ، ارزشیابی شوندگان از فرایند ارزشیابی خواهد شد . تبیین عوامل اساسی مؤثر بر کیفیت آموزش دانشگاهی ، در سه بعد مدرس، دانشجو و محیط آموزش، هدف کلی این پژوهش را تشکیل می‌دهد . جامعه آماری مطالعه را اعضای هیئت‌علمی رشته‌های علوم تربیتی دانشگاه‌های دولتی که در سال ۱۳۸۴ دارای دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی مستقل و یا گروه علوم تربیتی بوده‌اند، تشکیل می‌دهد . با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای ، ۱۰۳ عضو هیئت‌علمی، در چهار دانشگاه انتخاب‌شده است . روش پژوهش ، توصیفی از نوع زمینه‌یابی است . ابزار جمع‌آوری اطلاعات را دو نوع پرسشنامه محقق ساخته، شامل پرسشنامه  شناسایی عوامل اساسی مؤثر بر کیفیت آموزش بر مبنای روش دلفی و پرسشنامه اعتبار یابی عوامل پیشنهادی تشکیل می‌دهد . روایی ابزارها با استفاده از روایی محتوایی و پایایی آن‌ها با استفاده از آلفای کرون باخ محاسبه شده است. از شاخص های آمار توصیفی برای تلخیص و آزمون T تک گروهی  برای تحلیل داده‌ها استفاده‌شده است .
نتایج پژوهش ، حاکی از آن است که از بین ۱۲ مؤلفه و ۱۰۷ عامل بررسی‌شده ، ۱۱ مؤلفه و ۶۸ عامل با کسب میانگین ۴ و بالاتر (از حداکثر ۵) و انحراف معیار کمتر از ۱ ، به عنوان عوامل اساسی مؤثر در کیفیت آموزش شناخته‌شده‌اند و بر مبنای یافته‌های پژوهش، پیشنهادهای لازم به‌منظور ارتقاء فرایند ارزشیابی کیفیت آموزش دانشگاهی ارائه شد .

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Factors Influencing Instruction Quality in Universities

نویسندگان [English]

  • Yahya Marofi 1
  • Alireza Kiamanesh 2
چکیده [English]

Traditionally, universities follow three missions i.e. instruction, research and services. The purpose of this research was the study of the factors influencing instruction quality in universities. The statistical population was the faculty members of psychology and educational departments or colleges out of 23 universities. Using the ratio stratified random sampling, 4 universities and 103 faculty members were selected. The data were gathered through two different questionnaires. The validity of the questionnaires were checked through analyzing content validity and the reliability was estimated through Cronback's alpha. Data were analyzed using ttest. The research was conducted in two steps, first recognizing the effective factors using literature. Second, determining the factors using the Delphi method. The findings showed that among the 12 components and 107 factors related to instruction quality in universities, 11 components and 68 factors were recognized as most important.

کلیدواژه‌ها [English]

  • effective factors
  • Quality
  • University
  • instructional environment
  • faculty member
  • Student