نقش ادراک از بومی بودن برنامه درسی بر رضایت‌مندی از رشته تحصیلی در دانشجویان (مورد مطالعه: دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه بیرجند)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه بیرجند

2 کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی درسی، دانشگاه بیرجند

چکیده

هدف از اجرای این پژوهش، بررسی رابطه ادراک از بومی بودن برنامه درسی و رضایت از رشته تحصیلی بود. این مطالعه، پژوهشی توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری، دانشجویان رشته علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه بیرجند به تعداد 350 نفر بود. بر اساس فرمول کوکران، 180 نفر به شیوه خوشه‌ای تصادفی به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. به‌منظور گردآوری اطلاعات از پرسشنامه رضایت از تحصیل و پرسشنامه ادراک از بومی بودن برنامه درسی استفاده شد. داده‌ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که بین بومی ‌بودن برنامه درسی و رضایت از رشته تحصیلی رابطه معنی‌داری وجود دارد. در پیش‌بینی رضایت از رشته تحصیلی بر اساس ادراک از بومی بودن برنامه درسی، یافته‌ها نشان داد که فقط مؤلفه برنامه درسی مرتبط با جامعه، پیش‌بینی‌کننده رضایت از رشته تحصیلی است و سایر مؤلفه‌ها ازلحاظ آماری، نقش معنی‌داری در تبیین متغیر ملاک نداشتند (01/0p<). همچنین ادراک دانشجویان از برنامه درسی در سطح متوسطی قرار داشت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of Perception of Local Curriculum on Field Study Satisfaction in Students of Educational Sciences and Psychology in University of Birjand

نویسندگان [English]

  • Mohammad Akbari Borang 1
  • Sorayya Roodi Aliabadi 2
  • Zahra Habibi 2
1
2
چکیده [English]

The aim of the present study was to determine the relationship between perception of local curriculum and field study satisfaction. This study is descriptive and correlational. The research population consisted of 350 students of Educational Sciences and Psychology in University of Birjand. For cluster random sampling, 180 students were selected. Data collection was performed using two questionnaires on field study satisfaction and perception of local curriculum. Data analysis was performed employing Pearson’s correlation coefficient and multiple regression. The result showed that there is a significant relationship between perception of local curriculum and field study satisfaction. In predicting the field study satisfaction based on perception of local curriculum, findings showed that component of curriculum associated with society is field study satisfaction and other components were not statistically significant (p<0.01). Moreover, students’ perception of curriculum was in average level.

کلیدواژه‌ها [English]

  • field study satisfaction
  • localization
  • perception of local curriculum
  • students of Educational Sciences
اخوی راد، بتول (1388). بررسی شیوه‌های بومی‌سازی علوم انسانی و تأثیر آن بر آموزش عالی. ماهنامه مهندسی فرهنگی، 4 (35-36)، 22-28.
ادراکی، میترا؛ رامبد؛ معصومه و عبدلی، روح‌الله (1390). ارتباط رضایت از تحصیل در دانشجویان پرستاری. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 1 (11)، 31-39.
آراسته، حمیدرضا؛ سبحانی‌نژاد، مهدی و همایی، رضا (1387). وضعیت دانشگاه‌های شهر تهران در عصر جهانی‌شدن از دیدگاه دانشجویان. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 50،47-67.
باقرزاده خواجه، مجید و مفتاحی خواجه، جلال (1387). بررسی و سنجش رضایتمندی دانشجویان از کیفیت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز. علوم تربیتی، 1 (4)، 7-42.
باقری، شهلا (1387). علوم انسانی- اجتماعی از بحران تا بومی‌سازی، انتقادات و راهکارها. فصلنامه حوزه و دانشگاه، روش‌شناسی علوم انسانی، 14(54)، 47-66.
جمالی زواره، بتول؛ نصر، احمدرضا، آرمند، محمد و نیلی، محمدرضا (1388). تبیین معیارهای محتوایی تألیف و تدوین کتاب‌های درسی دانشگاهی رشته‌های علوم تربیتی، مشاوره و روان‌شناسی. سخن سمت، 21، 31-49.
حسین‌پور، محمد؛ شریعتمداری، علی؛ نادری، عزت‌الله و سیف نراقی، مریم (1386). نگرش استادان علوم تربیتی به سرفصل برنامه‌های تحصیلی رشته کاردانی و کارشناسی آموزش ابتدایی در آموزش عالی ایران. دانش و پژوهش در علوم تربیتی، 15، 95 – 118.
خسروی، مهوش؛ نیلی، محمدرضا و زمانی، بی‌بی عشرت (1395). شناسایی موانع ایجاد همخوانی بین موضوعات پایان‌نامه‌های دوره کارشناسی ارشد رشته علوم تربیتی با نیازهای جامعه ازنظر اعضای هیئت‌ علمی. نامه آموزش عالی، 9 (33)، 83-103.
خمرنیا، محمد؛ شکوهیان، فاطمه؛ اسکندری، شکوفه؛ کسانی، عزیز و ستوده‌زاده، فاطمه (1395). بررسی نگرش دانشجویان دانشکده بهداشت زاهدان نسبت به رشته تحصیلی و آینده شغلی در سال 1394. مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، 15، 1003- 1014.
ربانی، رسول و ربیعی، کامران (1390). ارزیابی انتخاب رشته و تأثیر آن بر رضایت تحصیلی دانشجویان دانشگاه اصفهان. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 60، 99-120.
ساداتی‌نژاد، سیدمهدی (1392). بومی‌سازی علوم انسانی و ضرورت بازبینی مبانی انسان‌شناسی. نشریه پژوهش‌های سیاست اسلامی، 1 (1)، 7-43.
سبزی، داوود و جمشیدی، محمدحسین (1393). بنیان‌های فرهنگی- معرفتی بومی‌سازی نظریه علوم انسانی. معرفت، 23 (198)، 13-28.
سلطانی، اصغر و مهدی‌پور، نعیمه (1394). کاربست مؤلفه‌های کاربردی، ملی، جهانی، نظری و ساخت برنامه درسی در برنامه‌های درسی علوم انسانی از دیدگاه اعضای هیئت‌علمی (مورد: دانشگاه شهید باهنر کرمان). پژوهش‌های برنامه درسی، انجمن مطالعات برنامه‌ درسی ایران، 5 (2)، 47-71.
سلیمی کوچی، ابراهیم (1391). امکان چاره‌جویی و تمهیداندیشی برای رفع موانع علوم انسانی. مجله مهندسی فرهنگی، 6 (67 و 68)، 66-78.
سیلور، جی. گالن؛ الکساندر، ویلیام ام. و لوئیس،  آرتور جی (1981). برنامه‌ریزی درسی برای تدریس و یادگیری بهتر؛ ترجمه غلامرضا خوی‌نژاد (1380). مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی، شرکت به‌نشر.
شکورنیا، عبدالحسین؛ علیخانی، هوشنگ؛ نجار، شهناز و الهام پور، حسین (1393). رابطه رضایت از تحصیل با رویکردهای مطالعه و پیشرفت تحصیلی در دانشجویان پرستاری و مامایی. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 14(2)، 101-109.
عباس‌زاده، عباس؛ برهانی، فریبا و محسن‌پور، محدثه (1390). عوامل مؤثر بر انتخاب رشته در دانشجویان پرستاری تازه‌وارد دانشگاه علوم پزشکی کرمان. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 11(6)، 600-609.
عزیزی، نعمت‌الله (1387). بررسی چالش‌ها و نارسایی‌های تحصیلات دانشگاهی در حوزه علوم انسانی تأملی بر نظرات دانشجویان. مجله آموزش عالی، 1(2)، 1 – 29.
علی‌اصغری صدری، علی و میری، سید جواد (1391). علی شریعتی و بومی‌سازی علوم. پژوهش‌نامه علم و دین، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 3 (2)، 95-117.
علیپور، وحیده؛ علم‌الهدی، جمیله و سرمدی، محمدرضا (1389). جنسیت با نگاه به برنامه‌ای درسی پنهان در آموزش‌های مجازی ایران: جنسیت به‌عنوان عامل فرهنگی، اجتماعی. دوفصلنامه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی، 1 (2)، 134-152.
عنایتی نوین‌فر، علی؛ درانی، کمال و کرم‌دوست، نوروزعلی (1391). بررسی مقایسه‌ای عوامل مؤثر بر انتخاب رشته تحصیلی دانشجویان دانشکده فنی مهندسی، روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 96، 145-167.
عنبری، زهره؛ جمیلیان، حمیدرضا؛ رفیعی، محمد؛ قمی، مهین و مسلمی، زهرا (1392). رابطه رضایت از رشته تحصیلی با سلامت روان و پیشرفت تحصیلی در بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اراک. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 13(6)، 489-497.
فاضلی، نعمت‌الله (1387). گفتمان مسئله بومی، مسئله بومی‌سازی علوم اجتماعی از رویکرد مطالعات فرهنگی. مجله مطالعات اجتماعی ایران، 3 (1)، 84-96.
قادری، حیدر و شکاری، عباس (1393). ارزیابی کیفیت برنامه درسی گروه علوم تربیتی دانشگاه کاشان. پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 2 (14)، 147-162.
کشانی، مهدیه و نوروزی، رضاعلی (1390). ویژگی برنامه درسی با تأکید بر نظر علامه طباطبایی. معرفت، 20 (160)، 161-173.
کارشکی، حسین؛ جعفری ثانی، حسین و ارفع بلوچی، فاطمه (1392). ارزیابی محتوای برنامه درسی رشته علوم تربیتی گرایش آموزش‌وپرورش پیش‌دبستانی و دبستانی. پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 10 (2)، 111-108.
گلشنی، مهدی (1385). از علم سکولار تا علم دین. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
مظفری، آزاده و شکیبایی، زهره (۱۳۹۵). نقش میانجی رضایت از تحصیل در رابطه میان فرهنگ رشته‌ای با تاکتیک‌های جامعه‌پذیری دانشجویان تحصیلات تکمیلی. کنفرانس بین‌المللی کسب‌وکار: فرصت‌ها و چالش‌ها، رشت، دانشگاه فنی‌و‌حرفه‌ای میرزا کوچک صومعه‌سرا،https://www.civilica.com/Paper-ICBOCH01-ICBOCH01_186.html
 
ملکی، حسن (1388). دیدگاه برنامه درسی فطری-معنوی مبتنی بر فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
ملکی، حسن (1389). نقد و ارزیابی مبانی برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران بر اساس شاخص‌های فطرت. فصلنامه برنامه درسی ایران، 5 (18)، 32-61.
موحد ابطحی، سید محمدتقی (1385). گزارشی از همایش بومی و اسلامی‌سازی علوم انسانی: تأثیر بومی‌سازی علوم انسانی در پیشبرد نهضت تولید علم.
مهرمحمدی، محمود (1393). برنامه درسی به‌عنوان محصول («یک» برنامه درسی). دانشنامه ایرانی برنامه درسی.
نوذری، محمود (1391). امکان اسلامی سازی و بومی‌سازی برنامه درسی علوم تربیتی. راهبرد فرهنگ، 19، 140-168.
نوروزی، رضاعلی؛ صیادی شهرکی، سمیه و مرادی، محمدرضا (1396). میزان پاسخ‌گویی محتوای برنامه درسی دین و زندگی دوره متوسطه به نیازهای اجتماعی و عاطفی دانش‌آموزان. پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 2 (10)، 135-153.
نجاری، مهدی؛ هدایت‌زاده، حسام‌الدین؛ روشنی علی بنه‌سی، حسن و مختاریان، فرانک (1396) شناسایی عوامل مؤثر بر میزان رضایت مشتریان تحصیلات تکمیلی در نظام آموزش عالی با استفاده از مدل کانو. نامه آموزش عالی، 10 (40). 51-73.
نیلی، محمدرضا؛ نصر، احمدرضا؛ شریف، احمدرضا و مهرمحمدی، محمود (1389). الزام‌ها و پیامدهای اجتماعی برنامه درسی پاسخگو در آموزش عالی مطالعه موردی دانشگاه‌های دولتی اصفهان. جامعه‌شناسی کاربردی، 21 (2)، 57-76.
وفایی، رضا و سبحانی‌نژاد، مهدی (1394). مؤلفه‌های آموزش چند فرهنگی و تحلیل آن در محتوای کتب درسی. دوفصلنامه نظریه و عمل در برنامه درسی، 3 (5)، 111-128.
 
Ansari, E. W.; & Moseley, L. (2011). You get what you measure: Assessing and reporting student satisfaction with their health and social care educational experience. Nurse education today, 31(2), 173-178.‌
Ansari, E. W.; & Oskrochi, R. (2004). What ‘really 'affects health professions students’ satisfaction with their educational experience? Implications for practice and research. Nurse Education Today, 24 (8), 644-655.‌
Awan, M. A.; & Rehman, M. A. (2013). Antecedents of higher degree students’ satisfaction: A developing country perspective. Middle-East Journal of Scientific Research, 18 (5), 651-659.‌
Bahrani, M.; & Joukar, B. (1378). The study on the factor and the source which is effect on the determining tendency in school students. The Function of Center of Shiraz University of Sciences.
Cheong, C. Y. (2002). Fostering Local Knowledge and Wisdom in Globalized Education: Multiple Theories Centre for Research and International Collaboration. Hong Kong: Hong Kong Institute of Education, 1-36.‌
Cheng, Y. C. (2000), A CMI-triplization Paradigm for Reforming Education in the New Millennium. International Journal of Educational Management, 14 (4), 156–174.
Chou, S. W. & Liu, C. H. (2005). Learning effectiveness in a Web‐based virtual learning environment: a learner control perspective. Journal of Computer Assisted Learning, 21 (1), 65-76.‌
Cravener, P. A. (1997). Promoting active learning in large lecture classes. Nurse Educator, 22 (3), 21-26.‌
Faye, K. E.; Williams, R.; & Barbara, G. F. (1999). Student nurse satisfaction: implications for the common foundation program. Nurse Education Today, 19 (4), 323-333.
Hassan, M. M. (2002). Academic satisfaction and approaches to learning among United Arab Emirates university students. Social Behavior & Personality: an International Journal, 30 (5), 443-451.
Martins, F. (2012). The national geography curriculum for basic education in Portugal: theory and practices by geography teachers. Procedia-Social & Behavioral Sciences, 47, 1643-1647.‌
Nadler, D. R. (2013). The Influence of Social Class on Academic Outcomes: A Structural Equation Model Examining the Relationships between Student Dependency Style, Student-Academic Environment Fit, and Satisfaction on Academic Outcomes. ProQuest LLC. 789 East Eisenhower Parkway, PO Box 1346, Ann Arbor, MI 48106.‌
Poirot, J. L. (1992). Person-environment Interaction: Effect of Student-faculty Congruence on Academic Satisfaction and Achievement of Students. Microform Publications, University of Oregon.‌
Umbach, P. D.; & Porter, S. R. (2002). How do academic departments impact student satisfaction? Understanding the contextual effects of departments. Research in Higher Education, 43 (2), 209-234.‌
Wan, J. (2013). Localization of the English public speaking course in China's EFL curriculum. Asian Social Science, 9 (1), 94.‌