واکاوی مؤلفه‌های مؤثر بر آموزش کارآفرینی جهت ایجاد نگرش کارآفرینانه در مراکز آموزش عالی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری مدیریت آموزشی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

هدف از اجرای پژوهش حاضر، واکاوی مؤلفه‌های مؤثر بر آموزش کارآفرینی در سازمان‌های آموزشی با تأکید بر سازمان‌ها و مراکز آموزش عالی به‌منظور ایجاد نگرش کارآفرینانه با استفاده از دیدگاه خبرگان بوده است. بدین منظور، با استفاده از رویکرد کیفی با 15 نفر از صاحب‌نظران بر اساس نمونه‌گیری هدفمند از نوع حداکثر تنوع مصاحبه نیمه ساختاریافته صورت گرفت. داده‌ها با استفاده از تحلیل محتوای مضمون طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی تجزیه‌وتحلیل شدند. برای بررسی اعتبار داده‌ها از نظر خبرگانی که در این پژوهش همکاری کرده بودند، بهره گرفته شد. مؤلفه‌های شناسایی شده در اختیار آنان قرار گرفت و ضمن مشورت‌های لازم، اقدام‌های اصلاحی روی آن انجام گرفت. پایایی مصاحبه با روش توافق درون موضوعی 92/0 به دست آمد که نشان از پایایی مطلوب داده‌ها است. بر اساس یافته‌ها پس از دو مرحله مرور منابع و پیشینه و مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته با خبرگان و کارشناسان، هفت مؤلفه اثرگذار بر آموزش کارآفرینی در جهت ایجاد نگرش کارآفرینانه شناسایی شد که عبارت‌اند از: ویژگی‌های فردی و شخصیتی فراگیران، ویژگی‌ها و صفات شخصیتی و فردی مدرسان، فضا و تجهیزات آموزشی، شیوه و سبک رهبری مدیران مراکز آموزشی، محتوا و برنامه درسی، شیوه و سبک آموزش آموزشگران، برنامه‌های اجرایی و کاربردی.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Effective Components on Entrepreneurship Education to Create an Entrepreneurial Attitude in Higher Education

نویسنده [English]

  • Javad Aghamohammadi
چکیده [English]

The purpose of this study was to examine the effective factors on entrepreneurship education in educational organizations with the emphasis on organizations and higher education institutions in order to create entrepreneurial attitudes using experts' views. To this end, a semi-structured interview was conducted using a qualitative approach with 15 experts based on purposeful sampling. The data were analyzed using the content analysis in three stages of open, axial and selective coding. In order to investigate the validity of the data, the experts who participated in this study were utilized and the identified components were provided to them and, with the necessary consultation, corrective actions were taken. The reliability of the interview with the intra-subject agreement was 0.92, which indicates the desirable reliability of the data. The findings of the study, after two stages of reviewing the sources and backgrounds and semi-structured interviews with experts and experts, identified the seven components that affect entrepreneurship education in order to create entrepreneurial attitudes that are: individual and personality traits of learners, characteristics and Personality traits and individual teachers, space and educational equipment, style and leadership style of educational centers managers, content and curriculum, teaching methods and methods of educators, executive and practical programs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Entrepreneurship
  • Entrepreneurship Education
  • Entrepreneurial Attitude
  • Higher Education
آذرکش، سید مصطفی (1394). تبیین فرهنگ کارآفرینی. رشد آموزش فنی حرفه‌ای و کاردانش، 11 (2)، 26-30.
آراستی، زهرا؛ سفیدگر، افروز و زعفریان، رضا (1394). تبیین نقش مؤلفه‌های فردی، محیطی و سیستمی در موفقیت آموزش الکترونیکی کارآفرینی دانشگاه تهران. توسعه کارآفرینی، 8 (1)، 61-79.
آگهی، حسین و خالدی، خوشقدم (1390). آموزش کارآفرینی. کرمانشاه: انتشارات دانشگاه رازی.
اجاقی، صبا؛  رضایی، بیژن؛ نادری، نادر و جعفری، حبیب (1395). ارائه الگوی مفهومی مؤلفه‌های خرد و کلان نظام آموزش کارآفرینی. نشریه کارآفرینی در کشاورزی، 4، 39-54.
احمدپور داریانی، محمود و مقیمی، سید محمد (1392). مبانی کارآفرینی. تهران: نشر فراندیش.
امیدی، جمشید؛ هاشمی، سید احمد؛ قلتاش، عباس و ماشینچی، علی‌اصغر (1397). طراحی الگوی برنامه درسی آموزش کارآفرینی برای دانش‌آموزان دوره اول متوسطه. رهبری و مدیریت آموزشی، 12(2)، 25-39.
امیری، الهام (1384). استانداردهای محتوایی َآموزش کارآفرینی. کار وجامعه، 66، 79-106.
ایران‌زاده، نعمت‌الله (1390). نظریه سبک در ایران (روش‌های سبک‌شناسی). سبک‌شناسی نظم و نثر فارسی، 4 (2)، 1-20.
ایمان، محمدتقی و نوشادی، محمودرضا (1390). تحلیل محتوای کیفی. فصلنامه پژوهش، 3 (2)، 15-44.
بل، لس و استونسون، هوارد (1392). سیاست‌گذاری آموزشی؛ ترجمه محمود ابوالقاسمی و کورش فتحی واجارگاه. تهران: انتشارات نورالثقلین.
جعفری، رویا؛ محمدی‌زاد، سمیه و تجری، مجتبی (1392). بررسی تأثیر محتوای درس کارآفرینی بر پرورش مهارت‌های کسب‌وکار در دانشجویان رشته‌های کشاورزی مازندران. تهران: پنجمین همایش ملی آموزش. دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی.
حجازی، اسد؛ نوه‌ابراهیم، عبدالرحیم؛ بهرنگی، محمد‌رضا و زین‌آبادی، حسن‌رضا (1393). شناسایی و تحلیل نقش مؤلفه‌های آموزشی در توسعه آموزش کارآفرینی دانشگاهی از دیدگاه دانشجویان دانشگاه خوارزمی. مدیریت و بهره‌وری، 8 (79)، 99-118.
حداد، وادی و دمسکی، تری (1388). فرایند برنامه‌ریزی سیاست‌گذاری در آموزش‌وپرورش؛ ترجمه غلامرضا گرائی‌نژاد و رخساره کاظم. تهران: انتشارات مدرسه.
حسینی، غلامحسین و موسوی، سید شمس‌الدین (1396). آموزش کارآفرینی در دانشگاه، روش‌ها و چالش‌ها. نامه آموزش عالی، 11(44)، 59-88.
دلاور، علی (1395). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی. تهران: انتشارات رشد.
رحمتی، محمدحسن؛ مقیمی، سید محمد و الوانی، سید مهدی (1389). تحلیل نظام خط مشی گذاری برای آموزش غیررسمی کارآفرینی در ایران. توسعه کارآفرینی، 3 (9)، 7-35.
روشن، محمدرحیم؛ سیفی، الهام؛ عبدالهی، بیژن؛ نوکانی، ژیلا و بنی‌جمالی، زهرا (1394). بررسی رابطه بین آموزش کارآفرینانه معلم با روحیه کارآفرینانه دانش‌آموزان متوسطه شهر تهران. اندیشه‌های نوین تربیتی، 11 (1)، 151-179.
سبزه، بتول (1394). طراحی الگوی برنامه درسی کارآفرینی برای کودکان پیش از دبستان و ارزشیابی آن از دیدگاه متخصصان برنامه درسی، کارآفرینی و مربیان. فصلنامه مطالعات پیش‌دبستان و دبستان، 1(1)، 113-140.
شکاری، عباس؛ صدیقیان، غلامحسین و محمدی، علی (1389). کارآفرینی آموزشی. کاشان: نشر شاسوسا.
عابدزاده، عشرت (1391). مدیران و کارآفرینی دانش‌آموزان متوسطه نظری و فنی حرفه‌ای دخترانه شهرری. رشد آموزش فنی حرفه‌ای و کاردانش، 8 (2)، 40-49.
عابدی جعفری، حسن؛ تسلیمی، محمدسعید؛ فقیهی، ابوالحسن و شیخ‌زاده، محمد (1390). تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی. اندیشه مدیریت راهبردی، 5 (2)، 151-198.
فردانش، هاشم (1382). مبانی نظری تکنولوژی آموزشی. تهران: انتشارات سمت.
کرد نائیج، اسدالله و زالی، محمدرضا (1387). آموزش کارآفرینی در نظام تعلیم و تربیت کشور. کار و جامعه، 96 و 97، 4-13.
کنجوری، زکیه و مهدی‌زاده، حسین (1392). نقش دبیران در آموزش و توسعه تفکر کارآفرینی. پنجمین کنفرانس ملی آموزش. تهران: دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی.
گال، مردیت؛ بورک، والتر و گال، جویس (1393). روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روان‌شناسی، جلد اول؛ ترجمه احمدرضا نصر و دیگران. تهران: سمت؛ دانشگاه شهید بهشتی.
محمدپور، احمد (1392). روش تحقیق کیفی ضد روش، جلد دوم. روش. تهران: انتشارات جامعه‌شناسان.
مدرسی، سیده جمیله و مدرسی سریزدی، سید محمدمهدی (1394). کارآفرینی. تهران: انتشارات ترمه.
ملاحسینی، طاهره؛ حجازی، اسد و نوه‌ابراهیم، عبدالرحیم (1395). نقش عوامل آموزشی در نگرش کارآفرینانه هنرجویان. رشد آموزش فنی حرفه‌ای و کاردانش، 11(3)، 16-23.
مهرام، بهروز و فرخ‌نژاد، محمدحسن (1388). نقش مدرس به‌عنوان مؤلفه‌ای از برنامه درسی در نیل به کارآفرینی. پژوهشنامه مطالعات روان‌شناسی تربیتی، 9، 95-112.
نادری، نادر؛ امیری، صبا؛ دل‌انگیزان، سهراب و جعفری، حبیب (1394). الگوسازی مفهومی تأثیر مؤلفه‌های آموزش کارآفرینی بر نگرش هنرجویان به کسب‌وکار در هنرستان‌های کاردانش. کارآفرینی در کشاورزی، 2 (2)، 17-34.
هیلی، ژ. (1382). آموزش کارآفرینی: آموزش حرفه‌ای در کسب‌وکارهای کوچک. دانشنامه اقتصاد آموزش‌وپرورش، جلد 4؛ ترجمه عبدالحسین نفیسی. تهران: پژوهشکده تعلیم و تربیت وزارت آموزش‌وپرورش.
یازرلو، صفرعلی (1395). سهم آموزش‌وپرورش در توسعه کارآفرینی. رشد آموزش فنی و حرفه‌ای و کاردانش، 12 (1)، 37-41.
یدالهی فارسی، جهانگیر و میرعرب‌رضی، رضا (1388). بررسی ارائۀ برنامه درسی آموزش کارآفرینی در رشته علوم تربیتی، توسعه کارآفرینی، 2 (3)، 61-80.
Altinay, A. et al. (2012). The influence of family tradition and psychological traits on entrepreneurial intention. International Journal of Hospitality Management, 31, 489-499.
Anusha, K.; Vijayalakshmi, K. V. L. & Vijayan, N. (2015). A study on factors that influence decision to pursue entrepreneurship. International Journal of Social & Interdisciplinary Research, 4 (3), 60-72.
Arasti, Z. & kiani Falavarjani, M. (2012). A study of teaching methods in entrepreneurship education for graduate student. Higher Education Studies, 2 (1), 2-10.
Bakar, R & et al. (2015). Entrepreneurship education: experiences in selected countries. International Education Studies, 8 (1), 88-99.
Burger, L.; Oneill, C. & Mahadea, D. (2005). The impact of previous knowledge and experience on the entrepreneurial attitudes of grade 12 learners. South African Journal of Education, 25 (2), 89-94.
Canedo, J. C.; Stone, D. L. & Lukaszewski, K. M. (2014). Individual factors affecting entrepreneurship in Hispanics. Journal of Managerial psychology, 29 (6), 755-772.
Denanyoh, R.; Adjei, K. & Nyemekye, G. E. (2015). Factors that Impact on Entrepreneurial Intention of Tertiary Student in Ghana. International Journal of Business & Social Research, 5 (3), 19-29.
EACEA (2012). Entrepreneurship Education at school in Europe. European Commission. Eurydice.
Gurol, Y. & Atsan, N. (2006). Entrepreneurial characteristics amongst university students some insights for entrepreneurship education and training in Turkey. Education & Training, 48 (1), 25-38.
Havinal, V. (2009). Management and Entrepreneurship. New Delhi: AGE International publishers.
Honig، B. (2004). Entrepreneurship Education: toward a model of contingency–based business planning. Academy of Management Learning & Education, 3 (3), 258-273.
Ijaz. M.; Yasin, G. & Zafar, M. J. (2012). Culture factors effecting entrepreneurial behavior among entrepreneurs: Case study of Multan Pakistan. International Journal of Asian Social Science, 2 (6), 908-917.
Linan, F.; Rodrigues-Cohard, J. & Rueda-Cantuche, J. M. (2005). Factors affecting entrepreneurial intention levels. Proceedings of 45th congress of the European regional science association, Amsterdam, 23-25 august.
Moriano, J. A. L. & Gorgievski, M. (2007). Psychology of entrepreneurship: Research and education. UNED.
Movahedi, R.; Latifi, S. & Zolikhaei Sayyar, L. (2013). The factors Affecting Agricultural Students Attitude towards Self-Employment and Entrepreneurship. International Journal of Agriculture and Crop Sciences, 5 (16), 1919-1813.
Packham, G & et al. (2010). Attitudes towards Entrepreneurship education: a comparative analysis. Education Training, 52 (8/9), 568-586.
Potter, J. (2008). Entrepreneurship and Higher Education: Future Policy Directions. OECD Education & Skills, 18, 313-335.
Pulka, B. M.; Rikwentishe, R. & Ibrahim, B. (2014). Evaluation of Students’ Attitude towards entrepreneurship education in some selected universities in North East Nigeria. Global Journal of Management and Business Research, 14 (8), 1-8.
Rudhumbu, N. et al. (2016). Attitudes of Students towards Entrepreneurship Education at Two Selected Higher Education Institutions in Botswana: A Critical Analysis and Reflection. Academic Journal of Interdisciplinary Studies, 5 (2), 83-94.
Ras, P. & Pretorius, M. (2007). An entrepreneurial education model for the Namibian higher education system. Acta cammercii, 7 (1), DOI: 10.4102/ac.v7i1.52
Schwarz, E. J. et al. (2009). The effects of attitudes and perceived environment conditions on students’ entrepreneurial intent An Austrian perspective. Education & Training, 51 (4), 272- 291.
Sexton, D. L. & Smilor, R. S. (1997). Entrepreneurship 2000, Upstart Publishing Company, Chicago, IL.
Soon, N. K.; Rahman Ahmad, A. & Nadia Ibrahim, N. (2016). Theory of planned behavior: Undergraduate's entrepreneurial motivation and Entrepreneurship career intention at a public university. Journal of Entrepreneurship: research & practice, vol.1, 1-14.
Tahlil Azim, M & Al-Kahtani, A. (2015). Designing Entrepreneurship Education and Training Program: In Search of a Model. Journal of Economics and Sustainable Development, 6(22), 112-127.
Volkmann, Ch. K. & Tokarski, K. O. (2009). Student attitudes to entrepreneurship. Management & Marketing, 4 (1), 17-38.
Zhang, H. & Zhang, Y. (2013). Psychological Characteristics of Entrepreneurship of College students in China. Journal of Pscychology, 4 (3), 159-164.