بررسی وضعیت گرایش به تفکر انتقادی و رابطه آن با عملکرد تحصیلی (مورد مطالعه: دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه یزد)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد روان‌شناسی تربیتی دانشگاه یزد

2 استادیار دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه یزد

چکیده

هدف مقاله حاضر، بررسی وضعیت گرایش به تفکر انتقادی و رابطه آن با عملکرد تحصیلی در دانشجویان کارشناسی ارشد دانشکده‌های علوم انسانی، زبان و ادبیات و فنی- مهندسی دانشگاه یزد است. نمونه تحقیق شامل 280 نفر از دانشجویان دختر و پسر از سه دانشکده بودند که به روش نمونه‌گیری طبقه‌ای انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه گرایش به تفکر انتقادی ریکتس (2003) استفاده شد. داده‌ها با استفاده از تحلیل واریانس عاملی و همبستگی پیرسون، تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که بیشتر دانشجویان کارشناسی ارشد به تفکر انتقادی گرایش متوسط دارند و میان گرایش به تفکر انتقادی و عملکرد تحصیلی دانشجویان همبستگی مثبت و معنادار اما ضعیف وجود دارد. میزان گرایش به تفکر انتقادی در دانشجویان دانشکده علوم انسانی به‌طور معناداری بیشتر از دانشجویان دانشکده فنی- مهندسی بود. همچنین میان دانشجویان دختر و پسر در گرایش به تفکر انتقادی تفاوت معناداری وجود نداشت. نتایج این پژوهش، لزوم بررسی راهکارهای تقویت تفکر انتقادی در دانشجویان دانشکده‌های مختلف به‌ویژه بررسی عوامل تأثیرگذار بر تدریس و ارزشیابی را گوشزد می‌کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Critical Thinking Dispositions and relationship: Academic performances among master's degree students at Yazd University

نویسندگان [English]

  • Saeide Rastjoo 1
  • Hamid Sepehr 2
  • Ahmad Zandvanian 2
1
2
چکیده [English]

Abstract: The present paper examines critical thinking disposition and its relation with the academic performance among master's degree students of Humanities, Language-literature and Engineering faculties at Yazd University. The sample consisted of 280 students of both genders from the three faculties who were selected by random classification sampling. Ricketts's Critical Thinking Disposition Inventory (2003) was used. The Data were analyzed using Factor analysis and Pearson correlation. Results show that most students had normal disposition to critical thinking.Research results showed that there waz a positive and significant correlation between critical thinking disposition and academic performance. Also, the results showed that critical thinking disposition of Humanities faculty students was significantly higher than the Engineering faculty. There was not significant differences between male and female students in the use of critical thinking disposition. The study also showed the need to conduct research on teaching and assessment methods and their impact on critical thinking disposition.

کلیدواژه‌ها [English]

  • disposition critical thinking
  • Academic performance
  • master's degree students
  • Yazd University

مراجع

منابع
  آنجفی، فرشته؛ زراعت، زهرا؛ سلطان‌محمدی، زهره؛ قابچی‌پور، کوثر و کهن، فهیمه (1388). مهارت تفکر انتقادی دانشجویان فنی- مهندسی و علوم انسانی، مجله راهبردهای آموزشی، 2 (1)، 19 -22.
امینی، میترا و فضلی‌نژاد، نوید (1389). بررسی مهارت­های تفکر انتقادی در دانشجویان پزشکی شیراز، مجله پزشکی هرمزگان، 9 (3)، 214 – 219.
بدری گرگری، رحیم؛ فتحی آذر، اسکندر؛ حسینی‌نسب، سید داوود و مقدم، محمد (1389). تأثیر بازاندیشی در عمل بر تفکر انتقادی دانشجو- معلمان مراکز تربیت معلم تبریز، مطالعات تربیتی و روان‌شناسی، 11 (1)، 189 – 210.
برخورداری، معصومه؛ جلال‌منش، شمس الملوک و محمودی، منصور (1388). ارتباط گرایش به تفکر انتقادی و عزت نفس در دانشجویان پرستاری. مجلۀ آموزش در علوم پزشکی، 9 (1)، 13 – 19.
 پاک‌مهر، حمیده؛ میردورقی، فاطمه؛ غنایی چمن‌آباد، علی و کرمی، مرتضی (1391). روا سازی، اعتبار یابی و تحلیل عاملی مقیاس گرایش به تفکر انتقادی ریکتس در مقطع متوسطه، فصلنامه اندازه­گیری تربیتی، 11 (4)، 33 – 53.
خجسته، سحر؛ معمار، ثریا و کیانپور، مسعود (1393). وضعیت گرایش به تفکر انتقادی دانشجویان دانشگاه اصفهان و برخی از عوامل مرتبط با آن. جامعه‌شناسی کاربردی، 25 (54).
جاویدی، طاهره و عبدلی، افسانه (1389). روند تحول تفکر انتقادی در دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد، مطالعات تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد، 11 (2)، 103 – 120.
خلیل­زاده، نورالله و سلیمان‌نژاد، اکبر (1383). تفکر انتقادی. تهران: انتشارات مهر امیرالمؤمنین.
صفر زاده، سحر و مرعشیان، فاطمه‌سادات (1394). رابطه تفکر انتقادی و فراشناخت با موفقیت تحصیلی در دانشجویان دختر. فصلنامه علمی و پژوهشی زن و فرهنگ، 7 (25)، 29 – 43.
علیوندی وفا، مرضیه (1384). بررسی رابطه تفکر انتقادی با پیشرفت تحصیلی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، روان­شناسی تربیتی، دانشگاه الزهرا (س).
قاسمی­فر، نصرت‌الله (1383). مکانیسم تفکر. تهران، انتشارات قصیده‌سرا.
 
Azar, A. (2010).The effect of critical thinking dispositions on students achievement in selection and placement exam for university in Turkey. Journal of Turkish Science Education, 7 (1), 61-75.
Banning, M. (2006). Measures that can be used to teach critical thinking skills in nurse prescribers. Nurse Education in Practice, 6 (8), 98-105.
Bidrof- Rhoades, E.; Ricketts, J.; Irani, T.; Lundy, L. & Telg, R. (2005). Critical thinking disposition of agricultural communications students. Journal of Applied Communications, 89 (1), 25-34.
Begbie, F. (2007). Critical thinking disposition- counts and matters in post- registration SCPH nurse education,The Higher Health Education Sciences Academy and Practice.
Cevik, S. (2013). An investigation of the critical thinking dispositions of pre-service teachers at a private non-profit university. Master Degree Thesis. Research in Medical Education, 8 (1), 37-46.
Emir, S. (2009). "Education Faculty Students’ Critical Thinking Disposition According to Ached emic Achievement". Procedia-Social and Behavioral Sciences, 1(1), 2466-2469.
Ernest, J. & Monroe, M. (2004).The effects of environment- based education on students critical thinking skills and disposition toward critical thinking, Environment Education Research, 10 (4), 507-522.
Hakan, T.; Hakan, K. & Yildizotan, U. (2012). Comparison of the faculty of education student's critical thinking disposition. Social & Behavioral Sciences, 46, 2020-2024.
Irani, T.; Rudd, R.; Gallo, M.; Ricketts, J.; Friedel, C. & Rhoades, E, (2007). Critical thinking instrumentation manual, Department of Agricultural Education and Communication, University of Florida.
 Kirmizi, F. S.; Saygi, C. & Yurdakal, I. H. (2015). Determine the relationship between the disposition of critical thinking and the perception about problem solving skills, Social and Behavioral Scinces, 9, 657-661.
Nancy, L. (2006). Critical thinking disposition as an outcome of art education. Studies in Art Education,47 (3), 215-228.
Paul, R. & Elder, L. (2007). The miniature guide to critical thinking: concepts & tools, 27th International Conference on Critical Thinking, Near University of California at Berkeley.
Pithers, R. T. & Soden, R. (2000). Critical thinking in education: Education Research, 42 (3), 237-249.
Roberts, T. G. & Dyer, J. E. (2005). The relationship of self- efficacy, motivation, and critical thinking disposition to achievement and attitudes when an illustrated web lecture is used in an online learning environment, Journal of Agricultural Education, 46 (2), 12-23.      
Rudd, R.; Baker, M. & Hoover, T. (2000). Undergraduate agricultural student learning styles and critical thinking abilities: is there a relationships? Journal of Agricultural Education, 41 (3), 2-12.
Shirell, D. (2008). Critical thinking as a predictor of success in an associate degree nursing program, Teaching & Learning in Nursing, 3 (4), 131-136.
Stupnisky, R. H.; Renaud, R. D.; Daniels, L. M.; Haynes, T. L. & Perry, R. P. (2008). The interrelation of first-year college students critical thinking disposition, perceived academic control, and academic achievement, Research in Higher Education, 49 (6), 513-530.
Steward, S. & Dempsey, L. F. (2005). A longitudinal study of baccalaureate nursing students٫ critical thinking dispositions. Research Briefs, 44 (2), 81-87.
 Tamkaya, S.; Aybek, B. & Aldag, H. (2009). An investigation of university student's critical thinking disposition, Egitim Arastrimalari- Eurasian Journal of Educational Research, 36, 57-74.
Tynjala, P. (1998). Traditional studying for examination versus constructivist learning tasks: do learning outcomes differ? Studies in Higher Education, 23 (2), 173-189.
Xu, J. (2011). The application of critical thinking in teaching English reading, Theory and Practice in Language Studies, 1(2), 130-147.
نامه آموزش عالی
دوره 9، شماره 34
شهریور 1395
صفحه 171-189

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار