بررسی وضعیت ابعاد هویت ملی و دینی دانشجویان (مورد مطالعه: دانشگاه کاشان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشگاه کاشان

2 کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی درسی دانشگاه کاشان

چکیده

هدف تحقیق حاضر، بررسی وضعیت ابعاد هویت ملی و دینی دانشجویان دانشگاه کاشان و نوع تحقیق، توصیفی-پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش، شامل همه دانشجویان دانشگاه کاشان در سال تحصیلی 95-1394 به تعداد 7132 نفر بود که با استفاده از فرمول کوکران و با نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای، 364 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه محقق‌ساخته در طیف پنج‌درجه‌ای لیکرت استفاده شد. روایی محتوایی و سازه پرسشنامه مورد تأیید قرار گرفت. پایایی پرسشنامه با ضریب آلفای کرونباخ برای هویت ملی 73/0 و هویت دینی 78/0 برآورد شد. داده‌ها به صورت توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم‌افزارهای آماری تحلیل شد. یافته‌ها نشان داد که میانگین هر یک از مؤلفه‌های هویت ملی و دینی بالاتر از حد متوسط است. بین هویت ملی و دینی دانشجویان، رابطه مثبت و معنی‌دار وجود دارد. همچنین بین هویت ملی و دینی دانشجویان برحسب جنسیت و مقطع تحصیلی تفاوت معنی‌داری وجود ندارد اما این تفاوت برحسب رشته تحصیلی، معنی‌دار است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Dimensions of Students’ Religious and National Identity (the Case of University of Kashan

نویسندگان [English]

  • Mohammad Amini 1
  • Hamid Rahimi 1
  • Hamid Nematollahi 2
چکیده [English]

Abstract: The aim of this descriptive survey research was to examine the status of dimensions of students’ religious and national identity at University of Kashan. The statistical population was composed of all students of University of Kashan in the academic year 2015-2016 (N=7132). Having used Cochran Formula and stratified random sampling method, 364 students were chosen as research sample. Then, the researcher-made questionnaires were used to gather the required information based on the five-point Likert scale. The content and construct validity of questionnaires were confirmed. Next, the questionnaires’ reliability was estimated through Cronbach Alpha coefficient as 0.73 and 0.78 for national identity and religious identity, respectively. Data were analyzed as descriptive and inferential through statistical software. Findings showed that the means of national identity and religious identity were higher than the average level. Besides, it was found that there was a significant and positive relationship between students’ religious identity and national identity. Also, there was no significant difference between students’ religious identity and national identity in terms of gender and academic degree. However, the latter difference was significant in terms of academic field.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: Curriculum
  • national and religious identity
  • students
  • University
آخوندی، محمدباقر (1383). هویت ملی-مذهبی جوانان. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
آقازاده، حسین (1377). بررسی هویت جمعی در دو زمینه هویت جمعی ملی- محلی و هویت جمعی دانشجویی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
ابوالقاسمی، محمود؛ نوروزی، عباسعلی و طالب‌زاده، محسن (1392). تأثیر اینترنت بر ارزش‌های خانواده از منظر هویت ملی و دینی. فصلنامه مطالعات ملی، 14 (3)، 3 -24.
احمدلو، حبیب (1381). بررسی رابطه میزان هویت ملی و هویت قومی در بین جوانان تبریز.پایان‌نامه کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس.
افروغ، عماد (1382). هویت ایرانی. تهران: بقعه.
امینی، محمد؛ رحیمی، حمید و مزروعی، حسن (1393). تحلیل و ارزیابی هویت ملی و دینی دانشجویان دانشگاه کاشان و علوم پزشکی کاشان. فصلنامه فرهنگ در دانشگاه اسلامی، 4 (12)، 3.
ایزدی، مهشید و قاسمی، کبری (1390). تأثیر استفاده از شبکه اطلاعات جهانی بر هویت دینی و ملی دانش آموزان. اطلاع‌رسانی و کتابداری، کتاب ماه علوم اجتماعی، 380، 114-121.
بحرانی، شعله؛ سروش، مریم و حسینی، مریم (1390). مقایسه جنسیتی رابطه رسانه‌ها، هویت و سبک زندگی در بین جوانان شهر شیراز. فصلنامه مطالعات ملی، 12 (3)، 103-120.
جمشیدی کوهساری، محبوبه و میرشاه جعفری، سید ابراهیم (1388). جهانی شدن و هویت ملی در برنامه درسی. مجموعه مقالات همایش هشتم انجمن مطالعات برنامه درسی. بابلسر: دانشگاه مازندران، 530-516.
حاجیانی، ابراهیم (1388). جامعه‌شناسی هویت ایرانی. تهران: پژوهشکده تحقیقات استراتژیک؛ مؤسسه انتشارات کمیل.
حاجیانی، ابراهیم و محمدزاده، حمیدرضا (1394). بررسی تأثیر فضای مجازی (اینترنت) بر هویت ملی دانشجویان. فصلنامه مطالعات ملی، 16 (1)، 33-50.
حسن‌زاده، حبیب‌الله (1387). وضعیت هویت ملی و دینی جوانان در شهرستان سنندج،خلاصه مقالاتهمایشملیجوانانوهویتایرانی.تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی.
حقیقتیان، منصور؛ غضنفری، احمد و تکه اکبرآبادی، پروانه (1390). هویت ملی و برخی عوامل مؤثر بر آن در بین دانش‌آموزان مقطع متوسطه اصفهان. جامعه‌شناسیکاربردی، 22 (1)، 71-82.
درویشی، لیلا و احمدی، پروین (1391). تحلیل محتوای برنامه­­های فرهنگی دورۀ متوسطه بر اساس نمادهای ملی و مذهبی. فصلنامه پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، 2 (8)، 32- 15.
ربانی، علی و گنجی، محمد (1388). تحلیلی بر رابطۀ دین‌داری و سرمایۀ اجتماعی در دانشجویان دانشگاه اصفهان. فصلنامه علوم اجتماعی، 41، 43-60.
رضایی، احمد؛ منصوری، سیروس و عابدینی، میمنت (1390). جایگاه برنامه‌های درسی دانشگاهی در تقویت هویت ملی دانشجویان. فصلنامه مطالعات ملی، 12 (1)، 53-71.
سفیری، خدیجه و غفوری، معصومه (1388). بررسی هویت دینی و ملی جوانان شهر تهران با تأکید بر تأثیر خانواده. فصلنامه پژوهش جوانان، فرهنگ و جامعه، 2، 1 –27.
سیف، علی‌اکبر (1394). روا‌ن‌شناسی پرورشی نوین: روان‌شناسی یادگیری و آموزش. تهران: انتشارات دوران.
شارع‌پور، محمود (1383). جامعه‌شناسی آموزش و پرورش. تهران: انتشارات سمت.
شرفی، محمدرضا (1381). جوان و بحران هویت. تهران: انتشارات سروش.
صنیع اجلال، مریم (1384). درآمدی بر فرهنگ و هویت ایرانی. تهران: مؤسسه مطالعات ملی.
طالبان، محمدرضا (1380). تعهد مذهبی و تعلق سیاسی. نامه پژوهش، 5 (20 و 21).
عباسی قادی، مجتبی (1382). بررسی رابطه استفاده از اینترنت و هویت دینی کاربران. تهران: دفتر مطالعات توسعه و رسانه‌ها، معاونت امور مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
علیزاده اقدم، محمدباقر (1386). تطبیق هویت ملی و دینی دانش آموزان و عوامل تأثیرگذار بر آن: مطالعه موردی دانش‌آموزان تبریز. مجله پژوهشی علوم انسانی دانشگاه اصفهان،23،2، 84-67.
غفوری کله، معصومه (1384).هویتدینیوملیجوانانشهرتهرانباتأکیدبرتأثیرخانواده.پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه الزهرا، دانشکده علوم اجتماعی اقتصادی.
قنبری، علی و جعفرزاده‌پور، فروزنده (1390). قدرت هویت ملی در میان ایرانیان. فصلنامه مطالعات ملی، 12 (4)، 51-70.
کشاورز، سوسن (1388). جهانی شدن و هویت ملی در برنامه درسی. مجموعهمقالاتهمایشهشتم انجمنمطالعاتبرنامهدرسی. بابلسر: دانشگاه مازندران، صص 454-576.
لقمان‌نیا، مهدی و خامسان، احمد (1389). جایگاه هویت ملی در نظام آموزش و پرورش ایران. فصلنامه تحقیقات فرهنگی، 2 (3)، 57-70.
مشایخ، فریده (1386). نگاهی به ماهیت دانش از دیدگاه معرفت‌شناسی، فلسفی (مقدمه مترجم)، در لوی، الف.، برنامه‌ریزی درسی مدارس؛ ترجمه فریده مشایخ. تهران: انتشارات مدرسه.
موحد، مجید و کاووسی، فرزانه (1390). عوامل فرهنگی اجتماعی مرتبط با هویت ملی نوجوانان شهر اهواز. فصلنامه مطالعات ملی، 12(2)، 113-132.
موسی‌پور، نعمت‌الله (1395). مبانی برنامه‌ریزی آموزش متوسطه. تهران: به نشر.
نیازی، محسن (1390). نقش ماهواره و برنامه­های ماهواره­ای در فرسایش هویت فردی، اجتماعی، ملّی و دینی شهروندان شهر کاشان در سال 1389. فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، 7 (22)، 182- 211.
هابرماس، یورگن (1989). دگرگونی ساختاری در حوزۀ عمومی؛ ترجمه جمال محمدی (1384). تهران: افکار.
 
Andrews, R.; Mc Glynn, C. & Mycock, A. (2009). Student's attitudes towards history: does self – identity matter?
Berzonsky, M. D. (2003). Identity style and well– being: does commitment matter? An International Journal of Theory and Research. 3 (1), 131- 142.
 
Cameron, J. E. (2004). A three-factor model of social identity, self and identity, 3, 239-262.
Carnoy, M. (1999). Globalization and educational reform: What planners need to know Paris: International Institute for Education Planning (UNESCO).
Crocetti, E.; Rubini, M.; Berzonsky, M. & D.Meeus, W. (2009). Brief report: The Identity style inventory –validation in Italian adolescents and college students. Journal of Adolescence, 32, 425- 433.
Forrest, L. (2001). English adolescents sense of national identity, identity motivations and national historical icons, from. Http: //www.psy.surrey.ac.uk/staff/mbarrett.htm
Grajzl, D.; Eastwood, J. & Grajzl, P. (2016). The longevity of national identity and national pride: Evidence from wider Europe, Research and Politics, 15 (3), 1-9.
 DOI:10.1177/2053168016653424
Kim, H. J. (2004). National identity in Korean curriculum, Canadian Social Studies, 38, 3, 74-89.
Purdie, M. & Wills, L. (2007). Australian national identity, young peoples, conception of what it means to be Australian, National Identities. 9 (1), 67-82.
Siriwardena, R. (2002). National identity, content of education and ethnic perception, retrieved 2009/5/2, www.snngam.org/analysis national-identity.htm
Smith, T. & Jarkko, L. (2001). National pride in cross-national perspective. Chicago, University of Chicago. Tajfel, H. (1978). Differentiation between social groups, London: Academic Press, Vander Zanden.
Thomas, M. K. & Columbus, M. A. (2010). African American identity and for primary cultural, instructional design. Journal of Educational Technology System, 38 (1), 75 -92.
Wyn, J. & White, R. (1997). Rethinking youth, London: Sage.