تحلیل اکتشافی مسائل دانشجویان دکتری در ایران ( مطالعة موردی: رشتة علوم تربیتی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری مدیریت آموزشی دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی

2 دانشیار دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی

3 استادیار دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبائی

4 استادیار دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران

چکیده

دکتری تخصصی، یکی از بالاترین درجات دانشگاهی است که معیار صلاحیت منحصر به ‏فرد آموزشی، پژوهشی و اجرایی محسوب می‌شود. با وجود گسترش کمّی، کسب اطلاع در مورد کیفیت دوره‏ها، از طریق به ‏دست دادن اطلاعاتی در مورد وضعیت کنونی آنها، می‏تواند در ترسیم مسیر آتی کارگر افتد. در این راستا مطالعة حاضر با هدف اکتشاف مسائل دانشجویان دکتری رشتة علوم تربیتی و با استفاده از داده‏های کیفی حاصل از انجام مصاحبه‏های نیمه‏ساختاریافته با 16 نفر از دانشجویان دکتری این رشته انجام گرفته است. تحلیل ادراکات دانشجویان با استفاده از روش تحلیلی اشتراوس و کربین نشان می‏دهد که دانشجویان دکتری رشتة علوم تربیتی، خودشان را از جهت برنامة دوره، گروه‏های آموزشی و شرایط دانشگاهی با مسائل گوناگونی روبرو می‏بینند. در کنار چنین مسائلی، آنها دارای محدودیت‏های اقتصادی – شخصی هستند که در نهایت، در قالب «عدم مشارکت و درگیری» کافی از طرف آنان در دوره بروز می ‏یابد. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Exploratory Analysis on Ph.D Candidate Issues in Iran (Case Study: Educational Sciences)

نویسندگان [English]

  • Hossein Taqavi Qarabulagh 1
  • Abbas Abbaspour 2
  • Hamid Rahimian 3
  • Javad Pourkarimi 4
چکیده [English]

as one of the highest academic degrees, Ph.D. is considered as a unique educational, research and administrative qualification. In spite of quantitative development, an investigation about the quality of courses and provision of some information on the current situation can help improve the education in the future. This paper explores the issues and problems of doctoral students of educational sciences by using qualitative data achieved by semi-structured interviews with 16 doctoral students. Data analysis, which was carried out by using Strauss & Corbin analytical method, reveals that doctoral students of educational sciences are facing a variety of problems concerning the courses, departments and university conditions. Apart from these, they have some economical and personal limitations which finally results in insufficient involvement in the course

کلیدواژه‌ها [English]

  • Higher Education
  • Ph.D Candidates
  • educational science
  • Qualitative Research Method
آراسته، حمیدرضا و محمودی راد، مریم (1386). عوامل مؤثر در موفقیت ‏‏دوره‏های دکترا: موانع و راهکارها. کنفرانس تأملی بر ‏‏دوره‏های دکتری تخصصی، مؤسسه پژوهش و برنامه‏ریزی آموزش عالی، 26 و 27 اردیبهشت، تهران.
احمدی، پروین (1372). بررسی وضعیت تربیت و تأمین هیأت علمی در برنامه دوم توسعه. طرح پژوهشی، مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی.
اشتراوس، انسلم و کربین، جولیت (1390). مبانی پژوهش کیفی، فنون و مراحل تولید نظریه زمینه‌ای؛ ترجمه ابراهیم افشار. تهران: نشر نی.
برقی، عیسی (1392). طراحی و اعتباریابی الگوی مطلوب برنامه‌ درسی مسأله‌محور در مراکز یادگیری الکترونیکی دانشگاه‌های دولتی شهر تهران. رساله دکتری، دانشگاه علامه طباطبائی.
برهانی، فریبا؛ الحانی، فاطمه؛ محمدی، عیسی و عباس‌زاده، عباس (1390). درک دانشجویان از موانع کسب اخلاق حرفه‌ای: یک مطالعه کیفی. گام های توسعه در علوم پزشکی، 8 (1): 67-80.
توفیقی، جعفر (1386). تحولات آئین نامه دورة دکتری: دلایل و توجیهات. کنفرانس تأملی بر ‏‏دوره‏های دکتری تخصصی، مؤسسه پژوهش و برنامه‏ریزی آموزش عالی، 26 و 27 اردیبهشت، تهران.
چلبی، مسعود و معمار، ثریا (1384). بررسی عرضی- ملی عوامل کلان توسعه علمی. فصلنامه پژوهش و برنامه‏ریزی آموزش عالی، 11 (3): 1-23.
حسرتی، مصطفی و هاشمی، رضا (1389). یادگیری غیررسمی در ‏‏دوره‏های دکتری. فصلنامه انجمن آموزش عالی، 2 (4).
رشیدی، ناصر (1386). دورة دکترای آموزش زبان انگلیسی: مشکلات و راه حل‏ها. کنفرانس تأملی بر ‏‏دوره‏های دکتری تخصصی. مؤسسه پژوهش و برنامه‏ریزی آموزش عالی، 26 و 27 اردیبهشت، تهران.
سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس؛ حجازی، الهه (1384). روش‏های تحقیق در علوم رفتاری. تهران: نشرآگاه.
سیف، علی‌اکبر (1390). اندازه‌گیری، سنجش و ارزشیابی آموزشی. تهران: نشر دوران.
شریفی، کامران (1386). چارچوب برنامه‏‏های دورة دکترای تخصصی دامپزشکی، نتایج فعلی و دورنمای آینده. کنفرانس تأملی بر ‏‏دوره‏های دکتری تخصصی. مؤسسه پژوهش و برنامه‏ریزی آموزش عالی، 26 و 27 اردیبهشت، تهران.
قاراخانی، معصومه (1390). جامعه‌شناسی کنش‌گران علمی در ایران، دوگانه وجود یا عدم وجود اجتماع علمی در ایران. تهران: نشر علم.
قانعی راد، محمدامین و خسروخاور، فرهاد (1390). ذهنیت‌های پژوهشگران برجسته علوم پایه درباره اجتماع علمی در ایران. مجله آموزش عالی، 12: 7.
گروه پژوهش‏های آماری و فناوری اطلاعات، مؤسسه پژوهش و برنامه‏ریزی آموزش عالی (1391). آمار آموزش عالی ایران: سال‏تحصیلی 91-1390؛ به کوشش رضا منیعی، زینب امینی و داوود جعفری. تهران: مؤسسه پژوهش و برنامه‏ریزی آموزش عالی.
گزارش ملی آموزش عالی تحقیقات و فناوری (1387). تهران:مؤسسه پژوهش و برنامه‏ریزی آموزش عالی.
محمدی روزبهانی، کیانوش و طارمی، ابوالفضل (1384). عوامل انگیزشی داوطلبان برای ورود به دانشگاه. فصلنامه پژوهش و برنامهریزی آموزش عالی، 11 (3): 103 - 125.
مرجائی، هادی (1388). عوامل مؤثر جامعه‌پذیری دانشگاهی دانشجویان در ایران. پایان‌نامه دکتری، دانشگاه تهران.
معاونت آموزشی وزارت علوم تحقیقات و فناوری (1388). آیین‏نامه دورة دکتری، مصوبه30 خرداد. وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
منهاج، محمدباقر (1386). فلسفه ایجاد دورة دکتری در ایران و جهان. کنفرانس تأملی بر دوره‏های دکتری تخصصی، مؤسسه پژوهش و برنامه‏ریزی آموزش عالی، 26 و 27 اردیبهشت، تهران.
مؤسسه پژوهش و برنامه‏ریزی آموزش عالی (1386). گزارش برگزاری همایش تاملی بر دورههای دکتری تخصصی. تهران: مؤسسه پژوهش و برنامه‏ریزی آموزش‏ عالی.
میرکمالی، سید محمد (1385). فرهنگ مدیریت آموزشی. تهران: یسطرون.
 Altbach, P. (2007). Doctoral education: present realities and future trends. In: J. James; F. Forest and P. G. Altbach (Eds.), International Handbook of Higher Education (pp. 65–81). Springer.
Austin, A. E. & McDaniels, M. (2006). Preparing the professoriate of the future: Grad-uate student socialization for faculty roles. In J. C. Smart (Ed.), Higher education:Handbook of theory and research, 21: 397–456.
Carnegie Foundation, Carnegie Project on the Education Doctorate (2010). Working principles for the professional practice doctorate in education. College Park, MD.
Caulfield, J. (2010). Applying Graduate Student Perceptions of Task Engagement to Enhance Learning Conditions. International Journal for the Scholarship of Teaching and Learning, 4 (1).
Çınkır, S. (2007). Current issues about professional development and training concept and approaches. World Applied Sciences Journal, 2 (4): 266-275.
Coates, H. (2010). Development of the Australasian Survey of Student Engagement (AUSSE). Higher Education, 60 (1): 1–17.
Creswell, J. W. & Miller, D. L. (2000). Determining validity in qualitative inquiry. Theory into practice, 39 (3): 124-130.
Day, K.; Becerra, V.; Ruiz, V. & Powe, M. (2011). New Ways of Learning, Knowing, and Working: Diversifying Graduate Student Career Options through Community Engagement. In Edited by A. Gilvin, G. M. Roberts and C. Martin (Eds.), Collaborative Futures: Critical Reflections on Publicly Active Graduate Education (pp. 162-182). The Graduate School Press of Syracuse University.
European University Association (2010). Salzburg II Recommendations. European’s universities achievements since 2005 in implementing the Salzburg Principles. Brussels: EUA.
Golde, C. & Dore, T. M. (2001). At cross purposes: What the experiences of doctoral students reveal about doctoral education. Retrieved October 23, 2012, from: http://www.phd-survey.org
Hall, L. A. & Burns, L. D. (2009). Identity Development and Mentoring in Doctoral Education. Harvard Educational Review, 79(1): 49-70.
Knowles, M. S., Holton, E. F. & Swanson, R. A. (2011). The Adult Learner: The Definitive Classic in Adult Education and Human Resource Development: Elsevier Science.
Kuh, G .D. (2009). The National Survey of Student Engagement: Conceptual and Empirical Foundations. New Directions for Institutional Research. 141: 5–20.
Kyndt, E. & Baert, H. (2013). Antecedents of Employees’ Involvement in Work-Related Learning: A Systematic Review. Review of Educational Research, 83 (2): 273–313.
Lizzio, A. & Wilson, K. (2009). Student Participation in University Governance: the Role Conceptions and Sense of Efficacy of Student Representatives on Departmental Committees. Studies in Higher Education. 34 (1): 69–84.
Nerad, M. (2004). The PhD in the US: Criticisms, facts, and remedies. Higher Education Policy, 17: 183-199.
Pratt, M. G.; Rockmann, K. W. & Kaufmann, J. B. (2006). Constructing professional identity: The role of work and identity learning cycles in the customization of identity among medical residents. Academy of Management Journal, 49 (2): 235–262.
Sakurai, Y.; Pyhältö, K. & Lindblom-Ylänne, S. (2012). Factors affecting international doctoral students' academic engagement, satisfaction with their studies, and dropping out. International Journal for Researcher Development, 3 (2): 99-117.
Sonstrom, W.; Rachal, J. & Mohn, R. (2013). The Commission of Professors of Adult Education 2008 Standards as Evidenced in the Curricula of Doctoral Education in North America. Adult Education Quarterly, 63 (2): 147 –164.
Sweitzer, V. B. (2009). Towards a theory of doctoral student professional identity development: A developmental networks approach. The Journal of Higher Education, 80 (1): 1-3.